Παιονική ασπίδα του Αυδολέοντος στο νέο Μουσείο του Άργους Ορεστικού

Αρχαιολογικό Μουσείο στο Άργος Ορεστικό

Αρχαιολογικό Μουσείο, απέκτησε το Άργος Ορεστικό του ακριτικού νομού Καστοριάς.Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου στεγάζεται σε δύο αίθουσες του νεοανεγερθέντος Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου και φιλοξενεί περισσότερα από 150 εκθέματα - ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών της περιοχής. Σημαντικότερο ίσως όλων των εκθεμάτων είναι μία ασπίδα αρχαίου πολεμιστού, που στην εσωτερική της περίμετρο φέρει εγχάρακτο το όνομα του βασιλέα των Παιόνων Αβδωλέοντα... (άβδω-μιλώ, ως λέων-δυνατά). Οι Παίονες όμως, ήταν λαός, που κατοικούσε σε περιοχή της άνω Μακεδονίας, σημερινά εδάφη του γειτονικού κράτους της ΠΓΔΜ.
Ο Αβδωλέων βασίλευσε στην περιοχή μεταξύ 305 π.Χ. και 280 π.Χ, ενώ σύμφωνα με ιστορικές πηγές εκστράτευσε κατά της Ορεστίδος (κρατιδίου, που βρίσκονταν στην περιοχή της σημερινής δυτικής μακεδονίας) σε συνεργασία μάλιστα με τον βασιλιά της Ηπείρου, Πύρρο, την τριετία μεταξύ 288 αι. και 285 π.Χ.

Το εύρημα - έκθεμα στο νέο μουσείο αποδεικνύει πως οι Παίονες είχαν σχηματίσει σώμα φάλαγγας στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. μιμούμενοι ουσιαστικά τους αρχαίους Μακεδόνες και την περίφημη μακεδονική φάλαγγα. Ο εξελληνισμός τους, μάλιστα, είχε προχωρήσει τόσο, ώστε, όχι μόνο στα νομίσματά τους, αλλά ακόμα και στις ασπίδες τους έφεραν περήφανα το όνομα του Παίονα βασιλιά τους στην ελληνική γλώσσα.
Η μοναδική, στα παγκόσμια αρχαιολογικά χρονικά, φαλαγγιτική ασπίδα («απομίμηση» της γνωστής μακεδονικής - αυτής που «φορούσαν» οι Μακεδόνες φαλαγγίτες), αλλά με μικρότερη διάμετρο, εντοπίστηκε σε αρχαιολογικές ανασκαφές σε περιοχή μεταξύ του Δισπηλιού και του Μακροχωρίου του νομού Καστοριάς, συντηρήθηκε και εκτίθεται πλέον μαζί με δεκάδες ακόμη ευρήματα των πολυετών αρχαιολογικών ανασκαφών στους χώρους του νεοσύστατου Μουσείου.
Την ίδρυση της νέας εφορείας, αλλά και του νέου Μουσείου, καθώς και τα εκθέματά του παρουσίασαν χθες στη Θεσσαλονίκη ο διευθυντής της εφορείας, Κ. Σουέρεφ, ο αρχαιολόγος της ΙΖ' Εφορείας Αρχαιοτήτων, Χαρ. Τσούγγαρης και ο δήμαρχος του Αργους Ορεστικού, Ν. Τοτονίδης.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους (αλλά και τα κατατοπιστικά κείμενα, που συνοδεύουν τα εκθέματα του μουσείου), οι αρχαίοι Ορεστές - οι κάτοικοι του οροπεδίου που σχηματίζεται ανάμεσα στο Βόϊο και τις Πρέσπες, τον Γράμο και το Βίτσι, κατάφεραν να διατηρήσουν για περισσότερα από 1.000 χρόνια, σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό, την πολιτική τους αυτονομία, αλλά και την πολιτιστική τους ταυτότητα.
Η αρχαία Ορεστίδα φέρεται να ιδρύεται από τα ομηρικά χρόνια και να διατηρείται ως τα ρωμαϊκά. Από τα ομηρικά χρόνια έως περίπου το 550 π.Χ. οι Ορεστές φαίνεται να ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Οι γυναίκες στολίζονται με περίτεχνα κοσμήματα και πλαισιώνονται από τελετουργικά αντικείμενα, πολλές φορές άγνωστης χρήσης. Οι άντρες αντίθετα, προστατεύουν την κοινότητα με τον ισχυρό οπλισμό τους, ενώ τα παιδιά θα παρέμεναν στην αφάνεια, αν η αρχαιολογική σκαπάνη δεν εντόπιζε την ταφή ενός παιδιού, μέσα σε δύο κεραμικές χύτρες της εποχής.

Από το 550 π.Χ. έως το 359 π.Χ. η Ορεστίδα μετασχηματίζεται σε ανεξάρτητο βασίλειο και ξεκινά εμπορικές επαφές με τη Νότια Ελλάδα. Οι μέρες ανεξαρτησίας τελειώνουν το 359 π.Χ., όταν οι Ορεστές επιλέγουν να ενταχθούν στο κράτος του Μακεδονόνα Φιλίππου Β'. Διατηρούν, όμως, την αυτονομία τους, τόσο στον στρατιωτικό τομέα, συμμετέχοντας στη μακεδονική φάλαγγα οπλισμένοι με σάρισες, όσο και στον πολιτικό με την ίδρυση του Κοινού των Ορεστών (Σ.Σ.: βασικό όργανο της τοπικής αυτοδιοίκησής τους) τον 3ο αιώνα π.Χ. Είναι αυτής της περιόδου το εύρημα της ασπίδας. Το 200 π.Χ. η Ορεστίδα υποτάσσεται στους Ρωμαίους, οι οποίοι μάλιστα τη χαρακτηρίζουν ελεύθερη περιοχή.
Οι Ορέστες διατηρούν κατά τους πέντε αιώνες της ρωμαιοκρατίας τη θρησκεία τους και τα ήθη τους, όπως τον σεβασμό τους για τους νεκρούς. Διατηρούν, όμως, πάνω από όλα την ελληνική τους γλώσσα και το αυτοδιοικητικό τους όργανο ακόμη και υπό το βάρος της εξουσίας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κλαύδιου, ακόμα και επί αιώνες μετά τη ρωμαική κατοχή.
Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο λειτουργεί καθημερινά εδώ και περίπου δύο μήνες και η είσοδος στους χώρους του είναι ελεύθερη.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ