Ο νέος πυρηνικός προσανατολισμός της Κίνας

Η Κίνα φαίνεται πρόθυμη να υιοθετήσει πλήρως τις πυρηνικές τεχνολογίες επόμενης γενεάς, ενώ διερευνά την προοπτική της πυρηνικής σύντηξης. Εκ πρώτης όψεως, ο Ντουάν Ξουρού δεν θυμίζει σε καμία περίπτωση το στερεότυπο του «τρελού επιστήμονα». Ωστόσο, το πρόγραμμα στο οποίο δουλεύει (το οποίο περιγράφεται ως «τεχνητός ήλιος) έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου είδους εγχειρήματος, καθώς ο στόχος είναι η παραγωγή ανεξάντλητων ποσοτήτων καθαρής ενέργειας.
Ο Ξουρού είναι επικεφαλής ενός από τα πολλά προγράμματα στο χώρο της πυρηνικής ενέργειας τα οποία λαμβάνουν χώρο στην Κίνα. Αν και η πυρηνική ενέργεια φαίνεται να έχει πέσει σε δυσμένεια μετά την Φουκουσίμα, με χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία να αντιμετωπίζουν όλο και πιο αρνητικά την «πυρηνική επιλογή», η Κίνα επιδιώκει μέχρι το 2020 να αυξήσει τις δυνατότητές της από τα 10,8 γιγαβάτ στα 70-80.
Ινστιτούτα πυρηνικών ερευνών σε όλη τη χώρα εργάζονται πάνω σε κλασικά προβλήματα πυρηνικών σταθμών, όπως η ανακύκλωση και αποθήκευση χρησιμοποιημένου πυρηνικού καυσίμου και η προστασία από τρομοκρατικές επιθέσεις. Ωστόσο, ο Ντουάν και η ομάδα του εργάζονται πάνω σε κάτι πολύ πιο εξωτικό: το «Άγιο Δισκοπότηρο» της πυρηνικής φυσικής, την πυρηνική σύντηξη- την παραγωγή ενέργειας μέσω της σύντηξης πυρήνων (ένωσης) όχι της σχάσης τους (διάσπασης). Ουσιαστικά πρόκειται για την διαδικασία που δίνει ενέργεια στα άστρα.
Ο Ντουάν θεωρεί πως η σύντηξη είναι το απόλυτο βήμα προς τα εμπρός, καθώς είναι απείρως πιο ασφαλής σε σχέση με τη σχάση, χρειάζεται πολύ λιγότερα καύσιμα (600 γραμμάτια καυσίμου υδρογόνου/ έτος για κάθε σταθμό των δέκα γιγαβάτ), και πρακτικά δεν παράγει απόβλητα.
«Λόγω των προβλημάτων στην Ιαπωνία, η κυβέρνηση ελπίζει ότι η πυρηνική σύντηξη θα γίνει πραγματικότητα στο κοντινό μέλλον» είπε σχετικά ο Ντουάν, διευθυντής επιστημών σύντηξης στο Νοτιοδυτικό Ινστιτούτο Φυσικής, που ιδρύθηκε το 1965 και χρηματοδοτείται από την κρατική Εθνική Πυρηνική Εταιρεία της Κίνας.
«Χρειάστηκαν περίπου εννέα χρόνια για να πάμε από την ατομική βόμβα στην πυρηνική ενέργεια, και πιστεύαμε πως θα χρειαστούν το πολύ 20 χρόνια για να πάμε από τη βόμβα υδρογόνου στον πρώτο αντιδραστήρα σύντηξης. Αλλά στην πραγματικότητα ήταν πολύ δύσκολο, καθώς οι τεχνικές και επιστημονικές προκλήσεις είναι πάρα πολλές».
Η σύντηξη κατά καιρούς έχει στοχοποιηθεί από πολλούς, ως το αντίστοιχο των συσκευών «αέναης κίνησης» του 19ου αιώνα- ένα αντικείμενο έρευνας με το οποίο δεν ασχολούνται σοβαροί επιστήμονες. Οι σκεπτικιστές λένε πως ο κόσμος τώρα και πάντα θα βρίσκεται πενήντα χρόνια πίσω από την σύντηξη. Ωστόσο, ο Ντουάν δεν ασχολείται με τις κριτικές, καθώς, μετά από ενασχόληση είκοσι ετών με το αντικείμενο, θεωρεί πως έχει λόγους να είναι αισιόδοξος: «στην πραγματικότητα, η ουσία της σύντηξης είναι απλούστατη. Πρώτα χρειάζεται να παράξεις πλάσμα. Μετά να το θερμάνεις κατά μερικούς εκατοντάδες εκατομμύρια βαθμούς. Και μετά να το περιορίσεις».
Αν και η σύντηξη έχει ξεφύγει από το καθαρά θεωρητικό επίπεδο μετά από μισό αιώνα ερευνών, βρίσκεται ακόμα μακριά. Προς το παρόν, το κύριο βάρος των ερευνών δίνεται σε νέα μοντέλα «συμβατικών» πυρηνικών αντιδραστήρων σχάσης. Όπως ανακοινώθηκε από ειδική κυβερνητική επιτροπή, η Κίνα θα συνεχίσει να υποστηρίζει την κατασκευή και ανάπτυξη προηγμένων πυρηνικών αντιδραστήρων και τεχνολογιών. Από τη στιγμή που η χώρα αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας στον κόσμο, η πυρηνική ενέργεια αποτελεί μία πολλά υποσχόμενη προοπτική- και ο αντιδραστήρας σύντηξης που υπόσχεται ο Ντουάν θα μπορούσε να αποτελέσει την τέλεια απάντηση, καθώς θα ήταν ασφαλής και δεν θα είχε εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ή αποβλήτων. Επίσης, διερευνώνται άλλες επιλογές όπως το tokamak: πρόκειται για μία σπειροειδή συσκευή περιορισμού του πλάσματος, όπου το πλάσμα περιορίζεται από μαγνητικά πεδία αντί υλικών τοιχωμάτων. Αν και το tokamak είναι πολλά υποσχόμενο, μέχρι τώρα σε πειράματα έχει γίνει δυνατή λειτουργία μόνο μερικών δευτερολέπτων, με παραγωγή «εκλάμψεων» ενέργειας της τάξης των 500 μεγαβάτ. Ακόμη, διερευνώνται και πρωτοποριακές τεχνολογίες αντιδραστήρων.
«Η Κίνα έχει επενδύσει στα πιο εξωτικά σχέδια αντιδραστήρων, και συνεργάζεται με τους Ρώσους…κρατούν ανοιχτές τις επιλογές τους, και το περιστατικό της Φουκουσίμα θα ενθαρρύνει αυτή την τάση προς τους αντιδραστήρες νέας γενιάς» λέει ο Στιβ Κιντ της World Nuclear Association.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Reuters