Η απογοήτευση όσων παρακολουθούσαν την ορδή των υπουργών και υφυπουργών να συνωστίζονται μπροστά στο Ευαγγέλιο υπήρξε αντιστρόφως ανάλογη της προσδοκίας που είχε προκαλέσει, την προηγούμενη μέρα, η κυριολεκτική δήλωση Παπαδήμου, με την οποία έγινε γνωστός στο πανελλήνιο. Τα αισθήματα είναι κατανοητά. Η εναλλαγή του λιτού και θετικού –«ευρωπαϊκού», όπως σχολίασαν κάποιοι...– λόγου του νέου πρωθυπουργού με την «καφρίλα» που αποπνέουν οι κομματικοί παράγοντες ανέδειξε μια πολύ πραγματική και άκρως σχιζοφρενή κατάσταση, που διαπερνά την πολιτική σκηνή μας.
Για να κρίνει κανείς τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, είναι καλό να λάβει υπόψη του ορισμένες παραμέτρους, όπως αυτές που ακολουθούν. Πρόκειται κατ’ αρχάς για σχήμα έκτακτης ανάγκης. Η χώρα έμεινε, ξαφνικά, «χωρίς πρωθυπουργό». Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεώρησαν βέβαιο ότι ο ελληνικός λαός, με το δημοψήφισμα, θα έβρισκε την ευκαιρία να εκφράσει τη βαθύτατη αποστροφή του προς την πολιτική τάξη.
Ο τέως πρωθυπουργός, πρακτικώς, σκόπευε να καλέσει τους πολίτες να αποφασίσουν αν θέλουν να παραμείνει η χώρα στη Ζώνη του Ευρώ. Κάποιος που πιστεύει ότι ο θάνατος είναι πολύ κοντά, ευκολότερα αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Ο κ. Παπανδρέου μπέρδευε τη δική του κατάσταση με αυτήν του κράτους.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό της κυβέρνησης είναι ότι η ζωή της θα είναι, εξαιτίας της σχετικής εμμονής του Αντώνη Σαμαρά, βραχύβια. Διαθέτει, στην πράξη, δέκα εβδομάδες για να επιτύχει σε πέντε δύσκολα, περίπλοκα και άκρως επικίνδυνα καθήκοντα. Ο περιορισμένος χρόνος ζωής του παρόντος σχήματος περιορίζει τις επιδόσεις, ακόμη και του καλύτερου υπουργού μεταξύ των προσώπων που όρισαν τα κόμματα για να κοιτούν πάνω από τον ώμο του Παπαδήμου. Αυτό είναι, άλλωστε, που καθιστά την κυβέρνηση «μεταβατική».
Το άλλο χαρακτηριστικό είναι πολύ πιο προσωπικό. Ο κ. Παπανδρέου διατηρεί τη θέση του στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ και, επομένως, της κοινοβουλευτικής ομάδας που διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Εκδικήθηκε ήδη τον κ. Παπαδήμο φορτώνοντάς τον με ένα πολυπληθές κυβερνητικό σχήμα, δύο αντιπροέδρους και μερικές δεκάδες άλλων στελεχών, που συμβολίζουν το κατεστημένο του ατυχήσαντος ΠΑΣΟΚ.
Το κρίσιμο όμως στοιχείο, από το οποίο θα κριθεί και η βιωσιμότητα της κυβέρνησης, είναι ότι πρόκειται για σχήμα συνεργασίας. Σε μια χώρα που διαθέτει μηδενική εμπειρία συναντίληψης, ακόμη λιγότερη θέληση για συνεννόηση και, ταυτοχρόνως, απωθεί με βδελυγμία κάθε προσπάθεια κατανόησης των απόψεων του «αντιπάλου», το πείραμα έχει, πράγματι, ιστορικές διαστάσεις. Από την άλλη, πάλι, η συνεργασία των κομμάτων είναι το απαραίτητο στοιχείο στην πολύ δύσκολη συγκυρία που αντιμετωπίζουμε.
Τόσο η ατζέντα με την Ευρώπη, όσο και οι εκκρεμότητες που έχουν να διεκπεραιώσουν τα κυβερνητικά στελέχη, είναι γεμάτες αγκάθια και συγκρούσεις. Η εχθρότητα των συνδικάτων, τα στελέχη των οποίων έχουν βγει από τα κομματικά ιπποφορβεία, και οι ακρότητες που με απερισκεψία καλλιεργεί η αριστερά στο κοινωνικό σώμα, θα δοκιμάσουν πολύ σύντομα την ενότητα της κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, όπως κάθε κυβέρνηση, έτσι και η παρούσα προσπάθεια υπό τον καθηγητή Παπαδήμο θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Η δοκιμασία δεν θα αργήσει και θα είναι εξαιρετικά τραχεία. Τίποτε δεν έχει αλλάξει ώστε να πειστούν όσοι αντιδρούσαν πριν από λίγες εβδομάδες με τον ανάρμοστο τρόπο που έσπρωξε τον Παπανδρέου στην απώλεια κάθε πολιτικού αισθήματος μέτρου.
Η νέα κυβέρνηση δεν είναι πολιτική. Δεν έχει πάρει εντολή απευθείας από τον λαό. Οι πράξεις της θα εξαρτηθούν από δύο συστατικά στοιχεία της λειτουργίας του πολιτεύματος. Τα στελέχη των τριών κομμάτων θα πρέπει να διαφυλάξουν τη συνοχή της. Ας μην ξεχνάμε ότι η λειτουργία του εκτελεστικού βραχίονα της κρατικής εξουσίας είναι καθαρά πρωθυπουργική. Με αυτή την έννοια, οι υπουργοί δεν θα έχουν δική τους ατζέντα, αλλά εκείνη που θα συμφωνείται με τον πρωθυπουργό. Τα στελέχη των τριών κομμάτων δεν καταλαμβάνουν τους υπουργικούς θώκους προκειμένου να σταματήσουν πολιτικές αποφάσεις με τις οποίες διαφώνησαν όταν, ακόμη, βρίσκονταν στα έδρανα της αντιπολίτευσης. Το μεγαλύτερο μέρος των κυβερνητικών πρωτοβουλιών που βρίσκονται σε εξέλιξη, συναρτάται, με κάποιον τρόπο, με μέτρα και ενέργειες που έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα. Δεν έχουν, δηλαδή, την ευχέρεια να τα αγνοήσουν. Να είναι βέβαιοι ότι ο «τεχνοκράτης» πρωθυπουργός θα τους το θυμίσει με την πρώτη ευκαιρία.
Εξάλλου, η κυβερνητική συνοχή είναι απαραίτητη ώστε το Κοινοβούλιο να γίνει άριστος συνοδοιπόρος της μοναδικής πλειοψηφίας που διαθέτει το νέο σχήμα. Οι βουλευτές είναι εκείνοι που «επέβαλαν» τη λύση Παπαδήμου. Σύντομα θα κληθούν να την υπερασπιστούν.
Κάποιοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου θα μπορούσε να κάνει όσα δεν κατορθώνουν τα κόμματα. Ορισμένοι μάλιστα σπρώχνουν το «όνειρό» τους στα άκρα της φαντασίας. «Θα έπρεπε να φτιάξει μια διαφορετική κυβέρνηση, με άλλο προσωπικό, τους άξιους της κοινωνίας», είπαν, συντετριμμένοι από τη ζοφερή τηλεοπτική εικόνα του παλαιοκομματισμού.
Η πραγματικότητα των κρατικών υποχρεώσεων και της βαθύτατης κρίσης, που χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε, είναι διαφορετική και, όπως συχνά συμβαίνει, είναι πολύ πιο «μαύρη». Αρκεί ένα παράδειγμα. Πολλοί στο νέο σχήμα ελπίζουν να υπογράψουν μόνον το πρακτικό της ορκωμοσίας τους. Σύντομα θα χρειαστεί να βάλουν την υπογραφή τους σε αποφάσεις πολύ πιο σημαντικές για τον τόπο.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_13/11/2011_462645
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου