Νοθείες, «ελληνοποιήσεις» και ψίθυροι απειλούν την επόμενη μέρα του ελαιολάδου

Της Τανιας Γεωργιοπουλου

Ως «το απόλυτο χάος» περιγράφουν παράγοντες της αγοράς την παραγωγή και διάθεση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην Ελλάδα. Το «εθνικό μας προϊόν» κυκλοφορεί σε μη καταγεγραμμένες ποσότητες, ανεξέλεγκτα, χωρίς ονοματεπώνυμο, αφήνοντας χώρο σε νοθείες, ελληνοποιήσεις και ψιθύρους που μπορεί να αποβούν μοιραίες για την καλή φήμη του.

«Προσπαθήσαμε να πουλήσουμε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, που μάλιστα είναι Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης σε όμιλο καταστημάτων λιανικής πώλησης στη Θεσσαλονίκη. Το δίναμε 15 ευρώ τα 5 λίτρα. Μας είπαν ότι έχουν καλύτερη προσφορά, 11 ευρώ τα 5 λίτρα, από άλλη περιοχή της Ελλάδας. Αναρωτιέμαι πώς βρήκαν τόσο χαμηλή τιμή», λέει ο κ. Σπύρος Γιακουμέλος, γενικός διευθυντής της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηλείας Ολυμπίας. Η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο φέτος κυμάνθηκε από 1,95 - 2,20, τιμή που, σύμφωνα με τους παραγωγούς, βρίσκεται κάτω από το κόστος παραγωγής. Ο κ. Γιακουμέλος, όπως και πολλοί άλλοι στην αγορά, εκφράζει την απορία του για το πώς μπορεί να πωλείται ελαιόλαδο στη λιανική φθηνότερα απ' όσο αγοράστηκε από τους παραγωγούς (χωρίς να συνυπολογιστεί το κόστος μεταφοράς, συσκευασίας κ. τ. λ.). Πολλοί, όπως ο κ. Γιώργος Γωνιωτάκης, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ελλάδας, καταγγέλλουν ελληνοποιήσεις εισαγόμενων ελαιολάδων -σαφώς χαμηλότερης ποιότητας τα οποία έχουν υποστεί βιομηχανική επεξεργασία- που ανακατεύονται με τα ελληνικά και βγαίνουν στην αγορά ως ελληνικό ελαιόλαδο. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, κανείς δεν γνωρίζει τις ποσότητες έξτρα παρθένου ελαιολάδου που διακινούνται στην Ελλάδα και δεν υπάρχουν στοιχεία, βέβαια, από πού αυτές προέρχονται και πού καταλήγουν. Μάλιστα, συνεταιρισμοί και εταιρείες αρνούνται να δώσουν συγκεκριμένα στοιχεία, επικαλούμενες το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων. Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε καταγγελία βρίσκει εύφορο έδαφος, χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να αποδειχθεί.

«Είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθούν στοιχεία για τις ποσότητες έξτρα παρθένου ελαιολάδου που κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει υποχρέωση καταγραφής, οπότε οι εταιρείες, επικαλούμενες «προσωπικά δεδομένα», δεν δίνουν στοιχεία», λέει χαρακτηριστικά ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου) κ. Γιώργος Οικονόμου.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο τυποποιούνται περίπου 50.000 - 60.000 τόνοι έξτρα παρθένου ελαιολάδου, από τους οποίους οι 30.000 διοχετεύονται στην εγχώρια αγορά μέσω των καταστημάτων λιανικής πώλησης και οι 20.000 - 25.000 τόνοι εξάγονται. Περίπου 5.000 τόνοι τυποποιημένου έξτρα παρθένου ελαιολάδου πηγαίνουν στον στρατό, στα νοσοκομεία και σε κέντρα μαζικής εστίασης.

Υπολογίζεται επίσης ότι 60.000 τόνοι απορροφούνται από τους ίδιους τους παραγωγούς ως ιδιοκατανάλωση, ενώ ένα ποσοστό διοχετεύεται στην αγορά μέσω του γνωστού, παράνομου πλην όμως ακόμα χρησιμοποιούμενου, «τενεκέ με λάδι από το χωριό». Καθώς και πάλι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η μέση ετήσια παραγωγή κυμαίνεται στους 220.000 - 280.000 τόνους ελαιολάδου -και όσον αφορά στην παραγωγή υπάρχει απόκλιση των στοιχείων- περίπου 100.000 - 80.000 τόνοι έξτρα παρθένου ελαιολάδου εξάγονται ως χύμα κυρίως προς την Ιταλία. Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία της Eθνικής Στατιστικής Yπηρεσίας, το 2010 εξήχθησαν 75.376 τόνοι παρθένου ελαιολάδου, συνολικής αξίας 197.981.000 ευρώ. Η μεγαλύτερη ποσότητα, βέβαια, ως χύμα.

Ωστόσο, ακόμα κι αυτές οι εξαγωγές χύμα ελαιολάδου προς την Ιταλία τα τελευταία χρόνια παρουσιάζουν πτώση, καθώς, όπως τονίζει ο κ. Οικονόμου, μεγάλες ιταλικές βιομηχανίες εξαγοράστηκαν από ισπανικές, οπότε, όπως είναι φυσικό, προτιμώνται τα ιταλικά ελαιόλαδα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyepix_2_15/05/2011_442125