Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Το μίσος αναβλύζει


http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_15/05/2011_1295193

Tου Νικου Κωνστανταρα

Tρομάζει η ταχύτητα με την οποία η Αθήνα έγινε πεδίο εκδηλώσεων τέτοιας βίας. Ενώ για πολλά χρόνια είχαμε συνηθίσει σε ένα επίπεδο χαμηλής έντασης συγκρούσεων ανάμεσα σε «αναρχικούς» και «αστυνόμους» (το οποίο έμοιαζε με θέατρο δρόμου με κανόνες και περιορισμένο αριθμό θυμάτων), ξαφνικά γίναμε μάρτυρες εκδηλώσεων φονικής βίας. Εναν χρόνο αφότου άρχισε η προσπάθεια ανόρθωσης της χώρας, η Ελλάδα φαίνεται να μπαίνει όλο και πιο βαθιά στο σκοτάδι του φόβου και της μισαλλοδοξίας. Η οικονομική κρίση είναι ικανός λόγος να δοκιμαστεί η κοινωνία, αλλά σήμερα το μίσος φαίνεται να αναβλύζει από πολλές πηγές, αποτέλεσμα χρόνιων προβλημάτων που δεν καλύπτονται πλέον.

Οι πρωταγωνιστές των τελευταίων ημερών είναι, σε ένα πεδίο, οι άγνωστοι ληστές που σκότωσαν έναν άνθρωπο την ώρα που ετοιμαζόταν να πάει τη γυναίκα του στο μαιευτήριο, οι άγνωστοι που λίγες μέρες αργότερα δολοφόνησαν νεαρό μετανάστη, οι φοβισμένοι και οργισμένοι κάτοικοι της περιοχής, και οι οργανωμένοι ρατσιστές που βρήκαν ευκαιρία να δράσουν και να «νομιμοποιήσουν» το μίσος τους για τους «ξένους». Σε άλλο πεδίο είναι «αντιεξουσιαστές» και αστυνομικοί, στην πατροπαράδοτη σύγκρουση των οποίων είδαμε να εισχωρεί νέα ένταση, με εκρήξεις οργής και από την πλευρά των αστυνομικών (αν κρίνουμε από τα τραύματα διαδηλωτών στην κατά τ’ άλλα υποτονική πορεία της Τετάρτης).

Τι συμβαίνει, λοιπόν, και από τη μία ομάδες πολιτών δρουν ως «τιμωροί» εναντίον ολόκληρης (και ετερόκλητης) κοινότητας αλλοδαπών, και, από την άλλη, μέλη των σωμάτων ασφαλείας να ξεσπούν πάνω σε πολίτες που διαδηλώνουν; Αφού οι εντάσεις αυτές υπήρχαν εδώ και καιρό, γιατί βγαίνουν σήμερα με τέτοια ορμή;

Η βασική αιτία είναι το κενό που άφησε η πολιτεία με την ανικανότητά της να εξασφαλίσει τη σταθερότητα και τη νομιμότητα. Αυτό ισχύει σε πολλά μέτωπα και είναι από τους κύριους λόγους της σημερινής οικονομικής και κοινωνικής κατάντιας. Αλλά στο θέμα της λαθρομετανάστευσης βρήκε την πιο δραματική έκφραση. Για χρόνια, πολλοί σημείωναν τους κινδύνους που ελλόχευαν από την τακτική του κράτους να αφήνει «την κοινωνία» να διαχειρίζεται μόνη τα προβλήματά της, και, την ίδια ώρα, να βάζει την αστυνομία να επιβάλλει αποφάσεις που οι πολιτικοί και άλλοι κρατικοί λειτουργοί δεν στήριζαν. Αφού δεν υπήρχε πλαίσιο για να εντάσσονται λαθρομετανάστες στην κοινωνία, ούτε σύστημα για τον επαναπατρισμό τους, οι άνθρωποι αυτοί αφέθηκαν μόνοι να τα βγάλουν πέρα – είτε βρίσκοντας δουλειά, είτε φεύγοντας, είτε πέφτοντας στα χέρια του οργανωμένου εγκλήματος.

Ηταν σίγουρο ότι κάποια στιγμή η ανομία θα οδηγούσε σε δραματικό γεγονός το οποίο θα πυροδοτούσε γενικότερη ανάφλεξη. Ο φόνος του οικογενειάρχη λίγο πριν από τη γέννηση του παιδιού του λειτούργησε έτσι – είχε την τραγικότητα που επέτρεψε σε πολλούς να δουν τον εαυτό τους στη δική του θέση. Αυτό καπηλεύονται οι περιθωριακοί ακραίοι για να καλύψουν τα εγκλήματά τους – όπως παλιότερα οι τρομοκράτες της «17 Νοέμβρη» στόλιζαν φόνους με τον μανδύα της επανάστασης.

Το τραγικό της ζωής είναι ότι όλοι πιστεύουν ότι έχουν δίκιο αλλά ότι δεν τους αναγνωρίζεται. Οσο αισθάνονται αδικημένοι, αυξάνεται το αίσθημα της απελπισίας και της οργής, και αυτό, κάποια στιγμή, οδηγεί στη βία. Οταν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι οι νόμοι δεν εφαρμόζονται, ότι δεν τους προστατεύουν, ανοίγει ο δρόμος προς την αυτοδικία και την περισσότερη βία. Η ανομία και η ατιμωρησία μπορούν πολύ γρήγορα να καταστρέψουν τον κοινωνικό ιστό. Οταν δε και η αστυνομία αισθάνεται απροστάτευτη από την πολιτική ηγεσία (όπως απέδειξε η πολύμηνη εμπλοκή των ΜΑΤ στην Κερατέα), και ότι ο νόμος δεν επικρατεί ούτε εντός των τάξεών της, τότε χάνεται κάθε έλεγχος.

Μπήκαμε σε επικίνδυνη εποχή, όπου κυριαρχούν ο φόβος και η στέρηση – η αίσθηση ότι αυτά που είχαμε χάνονται, ότι μπαίνουμε στο άγνωστο, ότι όλα αλλάζουν. Ο φόβος προκαλεί μίσος για όποιον φαίνεται να φταίει – είτε είναι πολιτικός είτε μετανάστης. Μας κάνει να αναζητούμε στήριξη μέσα σε ομάδες με τις οποίες μπορούμε να αισθανθούμε ασφάλεια. Η ανεπάρκεια του κράτους άφησε το κενό στο οποίο γεννώνται τέρατα. Η κατάσταση είναι ακόμη αναστρέψιμη. Αλλά τώρα όχι μόνο η πολιτεία αλλά και ο κάθε πολίτης έχει την ευθύνη να πάρει θέση υπέρ της ασφάλειας και της δικαιοσύνης. Για το καλό όλων - Ελλήνων και μεταναστών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου