Πολιτικές νομοτέλειες στο αέναο αιωρούμενο της οικονομικής κρίσης

Εάν μαζέψουμε κι αυτούς εδώ, θα μπορέσουμε να γίνουμε αξιωματική αντιπολίτευση!

Η Ευρωπαϊκή ιστορική πείρα του 20ου αιώνα μας διδάσκει πως σε συνθήκες οικονομικής κρίσης καί δραματικών αλλαγών, όταν μειώνονται οι μισθοί, αλλάζουν τα εργασιακά κατεκτημένα καί ανεβαίνει η ανεργία, οι πολίτες κοιτούν αριστερά καί δεξιά προσπαθώντας να βρούν κάποια κλαδί γιά να πιαστούν, νιώθοντας το κοινωνικό δάπεδο να κλονίζεται κάτω από τα πόδια τους καί φοβούνται γιά το αύριο.

Η διαδικασία επιλογής είναι φαινομενικά μεν χαοτική, καθορίζεται όμως από κάποιες πολύ ξεκάθαρα διακρίσιμες νομοτέλειες. Το γεγονός πως τα πολυσυλεκτικά κόμματα σε εποχές κρίσεις καταποντίζονται είναι εξηγήσιμο από το γεγονός πως η ίδια η κοινωνία κατακερματίζεται στα εξ ών συνίσταται. Η κάθε κοινωνική ομάδα καί κοινωνική τάξη νιώθει την κρίση με διαφορετικό τρόπο καί αντιμετωπίζει την κρίση με διαφορετικό πρίσμα. Καταλαβαίνοντας τις αγωνίες της κάθε μιάς κοινωνικής ομάδας, μπορούμε και να καταλάβουμε τις διάφορες κατά τα άλλα φινομενικά ακατανότηες μετατοπίσεις, πχ από ψηφοφόρους του ΚΚΕ ή του ΠΑΣΟΚ προς στην Χρυσή Αυγή καί από το ΛΑΟΣ στον Σύριζα, κλπ.

Ο νεολαίος που δεν έχει ακόμη μπεί στην παραγωγή, είτε προσπαθεί να ξεφύγει μέσα από την μετανάστευση, εύκολα παρασύρεται από μηδενιστικές και αναρχοκαταστροφικές ομαδοποιήσεις, καί στον χώρο αυτό βρίσκουν πρόσφορο πεδίο οι αναρχικοί καί οι Ναζί. Θα ψηφίσει τους δημαγωγούς της Δεξιάς αλλά και τους δημαγωγούς της Αριστεράς, καί φυσικά καί την άκρα δεξιά.

Ο βιομηχανικός εργάτης προσπαθεί να αμυνθεί βρίσκει καταφύγειο στα σωματεία, προσπαθεί να κρατήσει τον μισθό του όσο μπορεί αλλα τον ενδιαφέρει πρώτιοστα να μην χάσει την εργασία του. Αυτό θα τον οδηγήσει μέχρι και σε καταλήψεις εργοστασίων, αλλά θα δεχτεί καί μείωση αποδοχών αρκεί να διατηρηθεί στο μεροκάμματο. Θα κινηθεί προς την αριστερά καί την κεντροαριστερά, πάντα με διάθεση καί ένστιγκτο ομαδικής αυτοάμυνας. 

Ο μικρομαγαζάτορας θα κοιτάξει να σώσει το κατάστημά του πρώτα απ΄ όλα που είναι η ζωή του καί ο μόνος τρόπος βιοπορισμού του. Εχθρός του είναι ο εφοριακός, αλλά καί η κοινωνική αναταραχή καί το έγκλημα που τον απειλεί άμεσα, καί διώχνει τους πελάτες από τον δρόμο, κλειστό στα σπίτια του. Πρώτο του μέλημα είναι να υπάρχει σταθερότητα καί κοινωνική ηρεμία καί αμέσως μετά η ανάπτυξη που θα φέρει ευημερία. Θα υποστηρίξει την κυβερνητική και συντηρητική δεξιά καί μόνον σε όξυνση θα στραφεί μαζικά καί στην άκρα δεξιά των Ναζί.

Ο εργαζόμενος σε γραφεία καί σε καταστήματα στον ιδιωτικό τομέα νοιάζεται πρώτιστα γιά την εργασία του καί γιά την ακρίβεια, τον πληθωρισμό, τις έκτακτεςς φορολογικές εισφορές. Θα υπερασπίσει την εργασία του, καί θα εναντιωθεί πχ εάν εργάζεται σε ξενοδοχείο, σε κάθε ενέργεια χτυπά τον τουρισμό. Είναι υπέρ της κοινωνικής σταθερότητας καί της ανάπτυξης καί θα στηρίξει τα μεγάλα κόμματα κέντροαριστεράς καί αριστεράς αλλά κάι της κυβερνητικής δεξιάς.

Ο άνεργος εργάτης αποκτά τα πολιτικά αντανακλαστικά του νεολαίου που δεν έχει μπεί στην παραγωγή, μόνον που αυτός επειδή έχει περάσει από την παραγωγική εργασία, δεν πάει σε λύσεις μηδενιστικές. Μπορεί να παραμείνει κοντά στην αριστερά, αλλά συνήθως προχωρά προς τις φρούδες λύσεις που ευαγγελίζεται η φασιστική άκρα δεξιά που του υπόσχεται να πατάξει τους εργάτες που ζητούν αύξηση ενώ αυτός δεν έχει να φάει καί να επιτεθεί στους ξένους μετανάστες που του κλέβουν την δουλειά του, γιά να μπορέσει να βρεί καί αυτός μεροκάμματο.

Ο δημόσιος υπάλληλος είναι αλαφιασμένος που το νιρβάνα του διαταράχτηκε, ο μισθός καί τα επιδόματα προσέλευσης στην εργασία κλπ καταργούνται ή ελαττώνονται δραστικά, καί το άγιο των αγίων, η ιερά των ιερών μονιμότητά του διακινδυνεύει να καταργηθεί. Έχει χάσει τον μπούσουλά του καί τρέχει πίσω από όποιον καί όποια δημαγωγό ή χαρτορίχτρα του δώσει έστω καί την αμυδρά ελπίδα πως ΤΙΠΟΤΑ δεν θα αλλάξει καί πως ΟΛΑ θα επιστρέψουν όπου καί όπως ήταν πρίν η λαίλαπα τα σάρωσσε όλα καί τον ξεστέγωσε, καί πως ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΤΟΥ ΛΕΝΕ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΑΡΑ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΑΠΑΤΗΛΟ που τσούφ θα κάνει και θα σβήσει καί όλα θα είναι μιά χαρά. Ακούει γιά όλα αυτά τα δυσνόητα καί ακατανόητα περί αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης, στατιστικές παρακολουθησης καί αξιολογήσεις του παραγόμενου έργου καί του φέρνουν ναυτία. Ένα κακό όνειρο έιναι, άστο μην το δίνεις σημασία καί θα περάσει. Θα πρέπει να πεισθούν πως η παιδική χαρά έκλεισε, δεν μπορολούμε να υπερφορολογούμε τον μικρομαγαζάτορα και να τον κλείνουμε γιά να εχουμε την πολυτέλεια στην κοινωνία να ταϊζουμε κεντήτρες καί φασολακοκαθαρίστρες δημόσιες λειτουργούς, πως χρειαζόμαστε νοσοκόμες μορφωμένες και δασκάλες και καθηγητές που να εργάζονται οκτάωρο και να μοιραστούν για να μικραίνουν οι τάξεις αντί να ζητούν καί άλλες προσλήψεις αργόμισθων. Πρέπει να μάθουν πως με το να καλύπτους τους επίορκους καί παρανομούντες "συναδέλφους" τους γίνονται θύματα των οριζόντιων περικοπών όπου τεμπέλης και εργατικός, επίορκος καί τίμιος αμοίβονται εξ ίσου χαμηλά, ο παταιώνας όμως βγάζει τα επιπλέον και πλουτίζει από την διαφθορά. Πρέπει κάποιος να τους πεί πως ναι θα θυσιαστεί κάποιων οι εργασία, αλλά θα είναι μονον αυτές και αυτες οι υπηρεσίες ου θα κλείσουν, έτσι που ναί μεν θα χάσεις όσους είναι να απολυθούν εκεί αλλά καθησυχάζουν όλοι οι υπόλοιποι, καί καταλαβαίνουν πως τα παιχνίδια τέλειωσαν, η παιδική χαρά έκλεισε, ξεκινάμε την αναδιοργάνωση.

Η πρώτη αντίδραση είναι ο καταποντισμός όπως είπαμε των πολυσυλλεκτικών κυβερνώντων κομμάτων, καί η άνοδος μικροαστικών δημαγωγών αλλά καί κομμουνιστικής αριστεράς καί ναζιστικής δεξιάς. 

Τα πανιά της ακροδεξιάς φουσκώνουν ανάλογα με το πόσο πολύ όσο αυξάνεται η ανεργία καί το πόσο μαγαζιά κλείνουν σμπρώχνοντας τους μικροαστούς στην απελπισία. 

Οι υπάλληλοι δημόσιου και ιδιωτικού τομέα τρέχουν να βρούν κάλυψη από στους δημαγωγούς πρώτα, καί κατόπιν, σε δεύτερο στάδιο, καί αφού ξεφουσκώσουν οι ελπίδες που εναπόθεσαν στους δημαγωγούς, κινούνται προς ακόμη πιό ακραία αριστερά καί δεξιά σχήματα. Πρώτα πάντα αυξάνεται αριθμητικά η αριστερά. Μετά την απαγοήτευση των αριστερών ψηφοφόρων, μεγάλο τους κομμάτι μετακινείται προς δεξιές καί πολλές φορές αντιθεσμικές λύσεις.

Παρόλη την μυθολογία εκατέρωθεν, η Σταλινογενής αριστερά (στην οποία ανήκει καί το ΚΚΕ καί ο Συνασπισμος / ΣΥΡΙΖΑ) ποτέ δεν επεδίωξε την εξουσία. Πάντοτε, είτε υποστήριξε καί διηύθυνε από πίσω (περιπτώσεις Γαλλικού Λαϊκού Μετώπου αλλά καί κυβέρνησης Ρεπουμπλικανικής Ισπανίας) κάποιου είδους συμμαχία, είτε δογματικά αρνήθηκε κάθε σύμπραξη καί συνεργασία επιδιώκοντας όμως πάντοτε μιά ισχυρή θέση στην αντιπολίτευση καί στα πολιτικά πράγματα...ισχυρή θέση (πχ αξιωματική αντιπολίτευση, ή καί πρώτο κόμμα) που φυσικά γρήγορα ξεφούσκωσε καί εξανεμίστηκε στην αμέσως επόμενη φάση. Η δυναμική αυτή είναι φυσικά κάτι που η σημερινή ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ τείνει να αγνοεί καί νομίζει πως η οδοστρωτήρα της κρίσης που τσάκισε τα κόκκαλα του ΠΑΣΟΚ θα περάσει τον ΣΥΡΙΖΑ σύριζα....αφήνοντάς τον να διατηρήσει όσα απροσδόκητα αξιωματικαντιπολιτευτικά η κρίση απλόχερα του χάρισε...ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ! Τα πάντα, άλλωστε, ρεί, όπως μας δίδαξε καί ο προπαππούς Ηράκλειτος.

Όποτε η αριστερά δέχτηκε να συγκυβερνήσει, γρήγορα απαγοήτευσε όσους την ψήφισαν επειδή απλούστατα δεν υπάρχει στην πολιτική μαγικό ραβδί καί οι δύσκολες καταστάσεις σε εποχές οικονομικής κρίσης απαιτούν δύσκολες καί κομματικά αυτομαστιγωτικές αποφάσεις. Η ανεργία δεν καταπολεμάται με ευχολόγια αλλά με επενδύσεις και φυσικά κανείς δεν πρόκειται να πάει να επενδύσει σε χώρα όπου υπάρχει έντονη πολιτική αναταραχή. Αυτά είναι πράγματα αυτονόητα. Για αυτό καί οι μόνοι κερδισμένοι τελικά από την αναταραχή είναι η ακροδεξιά καί οι μόνοι σίγουρα χαμένοι είναι οι αριστεροί που αντί να δούν την δύναμή τους σε συνεχή πορεία γραμμικής ανόδου, γρήγορα σπέρνουν την απαγοήτευση στην βάση τους και μετά τις πρώτες επιτυχίες καί το μεθύσι του ενθουσιασμού καί την αναλαμπή της δημοτικότητας έρχεται η απαγοήτευση, το ξεφούσκωμα της παλίρροιας που τους έφερε στο προσκήνειο και τελικά η κατάρα της αποπομπής τους, συνήθως με μάλλον άσχημο ιστορικά τρόπο.

Στην Γαλλία του μεσοπολέμου οι Κομμουνιστές έδωσαν την υποστήριξή τους στον Σοσιαλιστή Λέον Μπλουμ καί την ριζοσπαστικό κέντρο στο Γαλλικό Λαϊκό Μέτωπο του 1936. Δεν μπόρεσαν να καταφέρουν να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους καί όσα φιλεργατικά μέτρα πήραν γρήγορα καταργήθηκαν στην πράξη. Η πολιτική τους βάση, εργατοϋπάλληλοι καί μικροαστοί απαγοητεύθηκαν, οι αστοί εξοργίτηκαν και το πολιτικό κλίμα γύρισε προς την συντήρηση, αλλά ενώ η αριστερά καταποντίστηκε τουλάχιστον ο φασιμός, σε εκείνη την φάση τουλάχιστον, καί η οικονομική καταστροφή, απεφεύχθηκαν.

Στην Ισπανία η Σταλινογενής αριστερά κυβέρνησε μέσω ενός ιδιότυπου λαϊκού Μετώπου, χωρίς φυσικά να περάσει ριζοσπαστικές κοινωνικές αλλαγές, εξαγριώνοντας όμως (με τον συμβολισμό περισσότερο καί την κατάκτηση προσωρινά έστω ελέγχου δομών του κράτους όπως η αστυνομία καί ο στρατός, παρά με την εφαρμογή του προγράμματός της) την μοναρχοκληρική συντήρηση. Αναλώθηκε σε ενδοπαραταξιακές διαμάχες που διέσπασαν τον κοινωνικό χώρο της βάσης τοης ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης καί προκάλεσαν τελικά την ήττα από τον φασισμό, μιά ήττα που φυσικά δεν ήταν καθόλου αναπόφευκτη. Η δημοκρατική παράταξη έχασε τον εμφύλιο πόλεμο από τους Φαλαγκίτες του Φραγκο που παρέμειναν στην εξουσία σαράντα χρόνια.

Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η Γερμανία της Βαϊμάρης καί στην μεταπολεμική Ελλάδα, η κομμουνιστική αριστερά αρνήθηκε ανοικτά να πάρει την εξουσία στα χέρια της, καταφέρνοντας όμως να τρομοκρατήσει τους μεγαλοαστική συντήρηση πού αντέδρασεανάλογα, γιατί παρόλο που οι Σταλινικοί απέφυγαν την αξουσία σαν ο διάολος το λιβάνι, κανείς δεν τους πίστευε. Την ίδια στιγμή η άρνηση της κυβερνητικής ευθύνης είχε σαν αποτέλεσμα την απαγοήτευση των μικροαστών που βλέποντας τέτοια μετέωρα βήματα έχασαν την εμπιστοσύνη τους στα αριστερά οράματα. Η Ιστορί αμας διδάσκει πως σε τέτοπιες συνθήκες μικροαστοί καί τρομαγμένοι υπάλληλοι εγκαταλείπουν την αριστερά που συγκυριακά την υποστήριξαν και στρέφονται μαζικά προς την ακροδεξιά που τότε εμφανίζεται δυναμική καί προτείνει βίαιες και αντικαθεστωτικές λύσεις. Νομοτελειακά ακολουθεί η λευκή τρομοκρατία που φυσικά δεν περοιορίζεται στους οπαδούς της Αριστεράς αλλά χτυπά τους πάντες που θεωρούνται συνοδοιπόροι, δηλαδή όλους τους μη Ναζί, μή φασίστες, μή μοναρχικούς, μή υποστηρικτές της λευκής δικτατορίας.

Αυτή την δυναμική την είδαμε στην Γερμανία πρίν την άνοδο του Χίτλερ. Οι Σταλινικοί του Τάλμαν έπαιζαν με ακροαριστερές κορώνες καί συνεχώς φαίνονταν πως αύξαναν την δύναμή τους γραμμικά αλλά με το να αρνούνται να συμπράξουν σε συμμαχία με τους Σοσιαλδημοκράτες (ονοματίζοντάς τους συνεργάτες του Ναζισμού σοσιαλφασίστες), άνοιξαν τελικά τον δρόμο προς τον Χίτλερ και τον Ναζισμό.

Το ίδιο ακριβώς έγινε καί με το ΚΚΕ που ενώ είχε την εξουσία στα χέρια του καί οι πάντες έτρεμαν την μονοκρατορία του, αρνήθηκε επίμονα να κυβερνήσει ενώ έλεγχε στρατιωτικά όλη την Ελλάδα, και παρέδωσε όπως όπως την εξουσία το '44 με την Βάρκιζα. Κατόπιν αρνήθηκε να πάρει μέρος στις εκλογές του ' 46, παραλύοντας έτσι όσους το ακολουθούσαν και αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στην άκρα δεξιά καί τους μοναρχικούς στις ομάδες των οποίων συσπυρώθηκαν όλοι οι δωσίλογοι και οι συνεργάτες των Γερμανών και ενώ το ΚΚΕ προσπαθούσε εναγωνίως να μείνει απλά ένα μεγάλο κόμμα της αστικής αντιπολίτευσης, η ακροδεξιά το έσυρε στα άκρα καί την Ελλάδα στην εμφύλια σύρραξη. Αυτό που εσφαλμένα θεωρήθηκε σαν ιστορικό "λάθος" του Ζαχαριάδη, είναι γονιδιακή καταγεγραμμένη πολιτική στο ΔΝΑ όλως των σταλινογενών αριστερών κομμάτων, καί ο ΣΥΡΙΖΑ, σαν συνοθύλεμα Σταλινογενών, Μαοϊκών αλλά καί αναρχικών ομαδοποιήσεων, βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση. Οι πρώην χρηματοδοτούμενοι (σαν ΚΚΕ εσωτερικού) του νεοσταλινικού συντρόφου Νικολάε Τσαουσέσκου καί του παλαιοσταλινικού συντρόφου Κίμ Ίλ Σούνγκ ΔΕΝ είναι γονιδιακά καθόλου διαφορετικοί από την κα Παπαρήγα. Απλώς το ΚΚΕ, σαν το πιό παλιό καί σοβαρό μαγαζί στην γειτονιά (κοντεύει αισίως τα 100 χρόνια σε λίγο)  είναι και βαθύτετα συντηρητικό. 'Εχοντας τσουρουφλιστεί στο παρελθόν δεν έχει καμιά διάθεση να διακινδυνεύσει την συνδικαλιστική του μονοκρατορία, καί να μπεί σε κοινωνικές περιπέτειες. Πιό κοντά θα βρεθεί στο να υποστηρίξει μιά συνεχώς πρός τα ακροδεξιά στρεφόμενη Νέα Δημοκρατία, ή ακόμη καί να συνεργαστεί τακτικά καί με την άκρα δεξιά  (τό έκαναν καί οι Γερμανοί Σταλινικοί στην Πρωσσία με το δημοψήφισμα του Χίτλερ το '30, λίγο πρίν τους στείλει πακέτο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης), παρά να συνεργαστεί σε δημιουργία κυβερνητικού συνασπισμού με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η ιστορική πείρα μας διδάσκει πως όποιο κι άν είναι το τελικό αποτέλεσμα, 15 ή 25, 45 ή 55 τοις εκατό, οι του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να δεχτούν να κυβερνήσουν, δεν πρόκειται να δεχτούν να αυτοκαταστραφούν αποδεχόμενοι την διακυβέρνηση δεν πρόκειται να δεχτούν να καθήσουν στην ηλεκτρική καρέκλα των άδειων ταμείων, της αποδιαρθρωμένης κοινωνίας, του ανύπαρκτου καί διεφθαρμένου κράτους καί του εκβιαμού των διεθνών δανειστών. Η μόνη εξαίρεση θα ήταν ίσως μέσα από κάποια σε συνεργασία με άλλες, καθαρά αστικές αλλά σοσιαλιστικά φτιασιδωμένες δυνάμεις στις οποίες οι του ΣΥΡΙΖΑ θα φέρνουν στο τραπέζι την ιδεολογική ομπρέλα καί την δύναμη της λαϊκής ετυμηγορίας αλλά καί τους περισσότερους υπουργούς ενώ οι άλλοι θα φέρνουν την προς τα έξωθεν καλή μαρτυρία της αστικής σοβαροφάνειας καί την πρωθυπουργική καρέκλα στο Μαξίμου. Γιά αυτό ακριβώς καί το ειδύλλιο του ΣΥΡΙΖΑ με την Κατσέλη πρέπει να ιδωθεί υπ΄αυτό το πρίσμα με ιδιαίτερη προσοχή.

Εάν υπάρχει μιά περίπτωση να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτό θα είναι ΜΟΝΟΝ πίσω από κάποιον καραγιόζ μπερντέ, πίσω από ανδρείκελα-είδωλα ανύπαρκτων προπετάσματικών κομμάτων που θα τα χρησιμοποιείσει γιά να κρυφτεί, καί να αυτοσυντηρηθεί σε περίπτωση (που θα είναι αναπόφευκτη) καταστροφής. Πίσω, με άλλα λόγια, από διάφορους πολιτικούς σκελετούς με μανδύα, του στύλ Λούκα-Αρσένη, κλπ, που παραπέμπει στα πάλαι ποτέ γραφικά "αγροτικά" κόμματα- προθήκες των Ευρωπαϊκών ΚΚ, δημιουργώντας έτσι αποδιοπομπαίους τράγους ώστε να εμφανιστούν οι ίδιοι μετά το αναπόφευκτο φιάσκο αλώβητοι.

Mιλτιάδης Η. Μπόλαρης