Η κατάργηση της ΕΜΑ συνιστά οπισθοδρόμηση

Με το Προεδρικό Διάταγμα 28 της 6ης Μαΐου 2010 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ υλοποίησε την προεκλογική της δέσμευση για μια νέα αναπτυξιακή ταυτότητα της Θεσσαλονίκης και συνακόλουθα της Βόρειας Ελλάδας.

Του Μάρκου Μπόλαρη

 

Με την ίδρυση της Επιχειρησιακής Μονάδας Ανάπτυξης (ΕΜΑ) του Υπουργείου Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (ΥΠΟΙΑΝ) στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε η λειτουργία μιας πρότυπης κυβερνητικής δομής για να αποτελέσει καταλύτη προώθησης προηγμένων επενδυτικών σχεδίων στη Βόρεια Ελλάδα. Ο σχεδιασμός απέβλεπε στην ανάπτυξη μιας ευέλικτης διοικητικής δομής που θα συνέβαλε στην υλοποίηση στοχευμένων αναπτυξιακών δράσεων σε Μακεδονία και Θράκη. Κεντρικό ρόλο στο συνολικό εγχείρημα καλούνταν να διαδραματίσουν η καινοτομία και η ποιότητα. Με την ίδρυση της ΕΜΑ τέθηκε στο επίκεντρο του αναπτυξιακού σχεδιασμού για τη Βόρεια Ελλάδα με συγκροτημένο τρόπο η προώθηση μιας διαρθρωτικής αλλαγής. Με πρόσφατη απόφαση της νέας Κυβέρνησης, που προκάλεσε την αντίδραση των παραγωγικών φορέων της περιοχής, καταργήθηκε η ΕΜΑ σε μια περίοδο μάλιστα που χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η στελέχωσή της είχε αρχίσει να εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις προσδοκίες της επιχειρηματικής κοινότητας της Βόρειας Ελλάδας. Για να γίνουν κατανοητές οι συνέπειες της απόφασης αυτής, που συνιστά κατ ουσίαν ακύρωση μιας διαρθρωτικής αλλαγής, θα πρέπει να ανατρέξει κανείς στο περιεχόμενο της λειτουργίας της ΕΜΑ και στην καινοτομική αντίληψη που συνοδεύει την ίδρυσή της.

 

Η Επιχειρησιακή Μονάδα Ανάπτυξης υπάγονταν απευθείας στον Υπουργό Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας και είχε ως σκοπό, στο πλαίσιο της γενικής πολιτικής του Υπουργείου, το σχεδιασμό, την προώθηση και εκτέλεση αναπτυξιακών προγραμμάτων και δράσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας−Θράκης (Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης) στους τομείς αρμοδιότητας του Υπουργείου με προώθηση των αρχών της αειφορίας και της περιβαλλοντικής ευθύνης στις υποδομές που χρησιμοποιεί και με πιλοτική εφαρμογή καινοτόμων αρχών διοίκησης. Στις αρμοδιότητες της Επιχειρησιακής Μονάδας Ανάπτυξης για την εκχώρηση των οποίων αντέδρασε σθεναρά το αθηνοκεντρικό σύστημα περιλαμβάνονταν μεταξύ άλλων ο συνεκτικός σχεδιασμός, η εποπτεία και η εφαρμογή των αναπτυξιακών στρατηγικών του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και όσων σχετίζονται με το σχεδιασμό και την εφαρμογή των αναπτυξιακών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ), τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα, οι χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το πρόγραμμα INTERREG το ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα για τη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, οι συμπράξεις Δημοσίου − Ιδιωτικού Τομέα, η αξιολόγηση, χρηματοδότηση και εποπτεία των ιδιωτικών επενδύσεων, οι οποίες επιδιώκουν ή λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση στο χώρο ευθύνης της, δημόσιες πολιτικές ανάπτυξης των λιμένων του χώρου ευθύνης της, η υποστήριξη και προώθηση των Περιφερειακών οικονομικών διακρατικών σχέσεων, με τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Αιχμή του δόρατος της διαρθρωτικής αυτής αλλαγής αποτελούσε η οργάνωση και λειτουργία πρότυπης μονάδας με σκοπό την εξυπηρέτηση, από αυτήν και μόνο, για όλα τα στάδια (one stand step) των πολιτών και των επιχειρηματιών στους τομείς αρμοδιότητας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Η καινοτόμα αρχή λειτουργίας της ΕΜΑ θα βασίζονταν στο σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στους τομείς αρμοδιότητάς της. Με την ίδρυση της ΕΜΑ θα οργανώνονταν αποκεντρωμένα ο σχεδιασμός και ο συντονισμός μεταξύ των διαφόρων επιπέδων οργάνωσης και αποτελεσματικής εφαρμογής της αναπτυξιακής πολιτικής. Εκτός της προτυποιημένης και καινοτόμας λειτουργίας της θα συνιστούσε την εφαρμογή της πολιτικής των άυλων υποδομών για την παροχή των αναγκαίων πληροφοριών που θα διευκολύνουν επιχειρηματικές αποφάσεις, και τη δυνατότητα μετασχηματισμού των καινοτόμων ιδεών σε εκμεταλλεύσιμο προϊόν, περιορίζοντας δραστικά τη χρονοβόρα, με κόστος και αδιαφανή γραφειοκρατία. Η στελέχωση της ΕΜΑ προβλέπονταν με βάση των εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας με άμεση, αξιοκρατική και διαφανή στελέχωσή της με μετατάξεις, δηλαδή χωρίς επιπλέον κόστος μισθοδοσίας. Στο σύντομο διάστημα λειτουργίας της παρά την ελλιπή στελέχωσή της απέδειξε ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες του επιχειρηματικού και εμπορικού κόσμου της Β. Ελλάδας με την απλοποίηση των γραφειοκρατικών βημάτων για επιχειρηματική δράση και τη διασφάλιση της διαφάνειας.

 

Η κατάργηση της ΕΜΑ ακυρώνει μια σημαντική διαρθρωτική αλλαγή που θα σηματοδοτούσε το μετασχηματισμό του διοικητικού και αναπτυξιακού παραδείγματος της χώρας μας, τη μοναδική δηλαδή προοπτική που πρέπει να ακολουθήσουμε για έξοδο από την κρίση. Τα ταυτοποιητικά χαρακτηριστικά της Επιχειρησιακής Μονάδας Ανάπτυξης και ο καινοτόμος χαρακτήρας λειτουργίας της καθιστούν αναγκαία την επανασύστασή της υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Η κατάργησή της ή η ένταξή της σε παρωχημένα σχήματα που αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά και αδιαφανή συνιστούν οπισθοδρόμηση.