Qatar's Egypt reconciliation embarrasses Erdogan

Turkish leader Recep Tayyip Erdogan cuts the ribbon during the opening ceremony of the new building of the Turkish Embassy in Doha, Dec. 4, 2013. (photo by REUTERS/Mohammed Dabbous)

Author Semih Idiz

December 23, 2014

Turkish President Recep Tayyip Erdogan’s attempts to see Egyptian President Abdel Fattah al-Sisi delegitimized and isolated internationally appear about to receive yet another blow as Qatar moves to normalize its ties with Cairo. It's Erdogan who appears more isolated internationally today than Sisi, who continues to gain international recognition while consolidating his power base at home. 

The latest development in the Middle East represented by Qatar’s move also compounds what Erdogan’s recently appointed “shadow foreign minister” Ibrahim Kalin once referred to as “precious loneliness,” in an effort to bring an ethical and principled twist to Turkey’s increasing regional isolation. 

Qatar is the only Arab country that Erdogan has visited in recent years and received high-level visitorsfrom. These visits have also been used by Erdogan’s supporters to prove that the region is not as closed to him as critics are claiming. 

Erdogan’s last visit to Doha was in September and followed July's visit to Turkey by Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, the emir of Qatar. In an indication of the frequency of these high-level contacts between the two countries, Tamim was back in Ankara for official talks last week. 

Turkey and Qatar have provided strong support for the Muslim Brotherhood, and Egypt’s ousted and imprisoned former President Mohammed Morsi, even though many Arab governments have fallen in line with Cairo and branded the Brotherhood a terrorist organization. 

A series of agreements, including a memorandum of understanding for establishing a high-level strategic committee, were signed between the two countries during Tamim’s visit last week with a view to deepening ties and expanding cooperation on regional issues.

Speaking at a joint news conference Dec. 19, following his talks with the Qatari emir, Erdogan said Turkey and Qatar had always acted together in the Arab and Islamic worlds. “We never drifted apart. We always stuck together, in solidarity, and declared our support for the oppressed of the world as a shared attribute. Our determination in this regard will continue,” Erdogan said. 

Erdogan’s remarks were primarily a reference to the Sunnis in Syria, the Palestinians in the Gaza Strip and the Muslim Brotherhood in Egypt. Erdogan has been blasting the international community over what he claims is its failure to condemn and isolate Sisi for ousting Morsi, and for banning the Brotherhood, which Erdogan considers to be a legitimate and democratic organization.

During his address to the UN General Assembly in September, Erdogan uttered harsh words for Egypt under Sisi, much to the annoyance of Saudi Arabia and other Gulf states, and elicited an official reprimand from Cairo and the United Arab Emirates. 

Erdogan also used the recent visit to Turkey by Pope Francis to condemn countries and leaders that he claimed were legitimizing Sisi by receiving him as an official guest. Sisi was welcomed at the Vatican only days before Erdogan uttered his remark during his joint news conference with the pope.

Qatar’s move to normalize ties with Egypt — which analysts say is the result of pressure from Gulf states, led by Saudi Arabia, and Qatar’s strategic ally the United States — represents a fresh blow to Erdogan’s efforts against Sisi.

Qatar’s decision in September to expel the exiled leaders of the Egyptian Muslim Brotherhood, a move that had signaled a change of tack in its position on the Brotherhood, was already an annoyance to Erdogan, who was in Doha on the day that news of this expulsion broke.

Given Ankara’s close ties with Qatar, though, Erdogan did not criticize Doha’s decision but merely restricted himself to declaring that the expelled Brotherhood leaders could come to Turkey if they wanted. Qatar’s latest move aimed at normalizing ties with Egypt was also highly embarrassing for Erdogan in terms of its timing.

It's unclear whether Erdogan knew during his news conference with Tamim in Ankara last week, when he was underlining “solidarity” with Qatar in “support for the oppressed of the world,” that the Qatari emir’s special envoy, Sheikh Mohamed bin Abdel Rahman Al Thani, was to meet Sisi in Cairo the next day.

The statement from Tamim’s office after the Cairo meeting merely compounded Erdogan’s embarrassment. It said: “The security of Egypt is important for the security of Qatar,” adding, “The two countries are linked by deep and fraternal ties.” 

This provided more proof of just how isolated Erdogan has become in trying to delegitimize Sisi internationally. Retired Ambassador Suha Umar, a former Turkish ambassador to Jordan and a critic of the government’s Middle East policies, sees nothing surprising in Doha’s change of position with regard to Egypt.

“There is a serious degree of self-delusion in Ankara in terms of our relations with Qatar. We are supposed to be in close cooperation with that country but it was never clear what these areas of cooperation really were,” Umar told Al-Monitor.

“Qatar is among the first Arab countries to establish relations with Israel. It also has strategic military ties with the United States. When you add to this the way the West is approaching Sisi it is clear that Qatar is behaving normally,” Umar added.

Pointing out that Turkey’s Justice and Development Party (AKP) government has failed to grasp the realities governing the region, Umar said Ankara’s current regional policies were seriously out of tune with these realities. “It is not possible for today’s Turkey to be a player in the Middle East,” he said

Indirect acknowledgment of the fact that it will be hard for Ankara to sustain its current policies, especially regarding Egypt, also came from an unexpected quarter this week. In remarks that contrasted with Erdogan’s hard-line position on the topic, Deputy Prime Minister Bulent Arinc told Al Jazeera Turk in an interview Dec. 20 that there was a need to improve ties with Egypt.

“Turkey may have had a different reaction from a democratic point of view to Sisi’s toppling of Morsi, but there was a transition period in that country after that,” Arinc said, pointing to the presidential elections that Sisi won. 

“We say that was unhealthy also. … But there is an actual situation today that the world more or less accepts as normal. Sisi is able to visit the US and Western countries. We have to rapidly develop our ties with Egypt on a healthy basis. Maybe Egypt will have to take the first step, but we have to secure this,” Arinc added.

Diplomatic sources in Ankara have told Al-Monitor that there are concrete indications that Prime Minister Ahmet Davutoglu is also unhappy about Turkey’s regional isolation, and recognizes that improving ties with Egypt will be an important step in overcoming this.

It's Erdogan, however, who's calling the shots and establishing the tone in Ankara’s foreign policy. His hard-line positions appear set to keep Turkey locked in its “precious loneliness” for the foreseeable future, even if Ankara’s ostensible allies such as Qatar start fine-tuning their policies to bring them in line with the “actual situation today” in the region mentioned by Arinc.

Semih Idiz

Columnist 

Semih Idiz is a columnist for Al-Monitor’s Turkey Pulse. A journalist who has been covering diplomacy and foreign policy issues for major Turkish newspapers for 30 years, his opinion pieces can be followed in the English-language Hurriyet Daily News. His articles have also been published in The Financial Times, The Times of London, Mediterranean Quarterly and Foreign Policy magazine.

Read more: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/12/turkey-qatar-syria-erdogan-difficult-situation.html?utm_source=Al-Monitor+Newsletter+%5BEnglish%5D&utm_campaign=158fc3ff4c-December_24_2014&utm_medium=email&utm_term=0_28264b27a0-158fc3ff4c-93086189#ixzz3N3SAQQ00

Kurds draw pride from defense of Kobani

A small child raises his fingers in a gesture of victory in Kobani, Dec. 14, 2014. (photo by Mohammed A. Salih)

KOBANI, Syria — Entering Kobani, I didn't know what to expect. In the thick of night, it was impossible to see very much. Apart from the occasional barking of wild dogs, there wasn't much to hear either. In the morning, I was surprised to find that most of the buildings in the vicinity were still standing. The western side of the town, where I was, has apparently been spared much of the intense fighting between the Kurdish People's Protection Units (YPG) and Islamic State (IS) forces.

Summary⎙ Print Al-Monitor's visit to the besieged Syrian Kurdish border town of Kobani found Kurdish fighters optimistic about their chances of reclaiming the town and expelling Islamic State forces.

Author Mohammed A. SalihPosted December 23, 2014

Surprisingly, there are still a fair number of civilians left in the city. Walking through the streets of western Kobani, one sees children running around and playing as if nothing unusual is afoot. Many of the people who stayed have joined the YPG forces to help defend their town against IS.

As fearless and calm as the people might look, Kobani is still a very dangerous place. On Dec. 16, three civilians were killed by the type of IS-fired mortars that regularly fall in and around YPG-controlled areas. That morning, a father, his son and their neighbor became victims. The father, Ahmed Abud, was an Arab man married to a Kurdish woman. After IS overran his village, he had sought refuge in Kobani. He is survived in Kobani by his wife and a daughter.

"He was a very good man. We used to help each other in moments of need," said Abu Yasin, one of Abud's neighbors. "He wanted to go back to his village once it was liberated."

Fighters and civilians bury the bodies of three civilians after an IS mortar attack on Kobani on Dec. 16. (Mohammed A. Salih)

Walking around the streets of Kobani, one sees rocket shells as well as unexploded shells lying around. One particular type built by IS militants is called the Hell Mortar. It is made from a large gas capsule, used in this part of the world for cooking, soldered to a long pipe fitted with a multi-bladed tail.

The confrontation between Kurdish forces and jihadists has brought this once-unknown town in northeastern Syria worldwide attention. The feeling of pride is ubiquitous. Kurdish fighters and civilians alike boast how their small town has held fast against IS' mighty military machine and brutal campaign for more than three months. Their experience is in contrast to many other areas in Iraq and Syria that fell to the militants in a matter of days. 

The sound of coalition fighter jets overhead is a constant feature of life in Kobani. On the night of Dec. 14, coalition fighter jets carried out 12 rounds of strikes in response to an operation by IS to break through YPG lines on the eastern and southern fronts, the scene of the heaviest fighting in recent weeks.

In addition to YPG fighters, there are also units of the Iraqi Kurdish peshmerga and the Free Syrian Army (FSA) fighting in Kobani. The peshmerga are mostly deployed to the rear lines, acting as a support unit. When IS starts launching mortars or other assaults, the peshmerga can be heard firing their own mortars, canons and Doushkas (DShK), Russian-made heavy machine guns. One occasionally sees FSA fighters on the streets. Local officials claim that only one FSA group, the Northern Sun Battalion, is playing an active role in the fighting.

A group of Free Syrian Army fighters walk by destroyed stores in northern Kobani near the border crossing, Dec. 15. (Mohammed A. Salih)

One particular place of interest in Kobani is the official crossing with Turkey, the Mursitpinar border gate. It was the site of heavy clashes between Kurdish forces and IS militants on Nov. 29, starting at around 6 a.m., when a suicide bomber drove an armored military vehicle through the gate and detonated it. The large crater and heavy destruction caused by the vehicle and some of its remnants are testimony to the magnitude of the incident.

Some senior YPG commanders were apparently sleeping in a nearby building that night, and their presence helped with a swift response to IS' attempt to infiltrate Kobani. After nearly 15 hours of clashes, Kurdish forces pushed the IS fighters back, preventing them from crossing into the town. 

Kurdish officials in Kobani are still baffled by what happened and are quick to point fingers at Turkey for facilitating passage of IS fighters through its side of the border. Video of the fighting and the scene at the border gate appear to strongly support Kurdish claims that the IS operation indeed originated from the Turkish-controlled side of the Mursitpinar gate. Turkish officials have denied that the jihadists used their territory for the attack.

"We knew Turkey was lenient with IS, but we could not believe they would go so far as allowing them to cross their territory to attack us," said Ismat Sheikh Hassan, the defense minister of the local government in Kobani. "We do not know if this was done with the consent of the senior levels of Turkish government or just some local officials." Hassan also said YPG forces occupied some buildings on the Turkish side of the border and only agreed to evacuate them after Turkish soldiers returned to their posts.

Kurdish fighters have been able to score gains against IS in recent weeks. Coalition airstrikes and the peshmerga's deployment have played a significant role in boosting the YPG's offensive and defensive capabilities. Morale appears to be high among fighters. They are optimistic that they will be able to reclaim the town, but taking the broader Kobani area of some 400 villages is a long shot.

In addition to Syrian Kurdish fighters, there are also many Kurdish fighters from Turkey among the YPG's ranks, along with foreign fighters from Iran and Algeria. Erdal, a 19-year-old Kurd from Turkey, appeared upbeat when I met him on a street not too far from the border gate. He wore a bandage on his neck to protect a small scrapnel wound from a mortar.

"IS beheads people to scare their enemies. It's psychological warfare. They want to make their enemies run away," said Erdal, smiling as he spoke. "But not us. We have proven they are not as strong as they claim. If we were afraid, we could not have stood here and fought them for so long."

As of Dec. 23, Kurdish fighters had held their ground against IS for 100 days.

Read more: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/12/syria-kobani-kurdish-fighters-islamic-state.html?utm_source=Al-Monitor+Newsletter+%5BEnglish%5D&utm_campaign=158fc3ff4c-December_24_2014&utm_medium=email&utm_term=0_28264b27a0-158fc3ff4c-93086189##ixzz3N3Oj6zFD

Οι ΗΠΑ να αναγνωρίσουν το «ρωσικό Δόγμα Μονρόε»

Του Ted Galen Carpenter, Cato Institute

Κάποτε οι ηγέτες των ΗΠΑ είχαν κατανοήσει και αποδεχτεί το δεδομένο πως μια μεγάλη δύναμη μπορεί να απαιτήσει την εφαρμογή ζωνών ασφαλείας εντός της γεωγραφικής περιοχής της και της περιοχής επιρροής. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί το Δόγμα Μονρόε, του 1823, που εξήγγειλαν και εφάρμοσαν οι ίδιες οι ΗΠΑ, θεωρώντας ως ζώνη επιρροή τους, ολόκληρο το δυτικό ημισφαίριο, αν και ακόμα τότε δεν μπορούσαν, καν, να θεωρούνται ισχυρή δύναμη.

Τώρα όμως οι ΗΠΑ θεωρούν παράνομη των εφαρμογή μιας μικρότερης έκτασης ζώνης ασφαλείας από άλλες μεγάλες δυνάμεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές όσον αφορά τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, επισήμως, δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για ζώνες ασφαλείας και άλλες «ξεπερασμένες», στο σύγχρονο διεθνές σύστημα, πρακτικές.

Η Κοντολίσα Ράις, υπουργός Εξωτερικών επί προεδρίας Τζορτζ Μπους, είχε εκφράσει τη θεώρηση αυτή το 2008, μετά τον σύντομο πόλεμο Ρωσίας – Γεωργίας. Είχε καταγγείλει τη Μόσχα για την προσπάθειά της να επιβάλει μια «αρχαϊκού τύπου ζώνη ασφαλείας», κατά μήκος των συνόρων της.

Ο νυν υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι είπε τα ίδια, στον Νοέμβριο του 2013. Δήλωσε μάλιστα, μετά την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, πως «η εποχή του Δόγματος Μονρόε τελείωσε» και πως κανείς δεν μπορεί, στον 21ο αιώνα, να συμπεριφέρεται με πρακτικές του 19ου και να εισβάλει στο έδαφος μιας γειτονικής χώρας.

Φυσικά, η στάση των ΗΠΑ είναι υποκριτική. Αντίθετα με τα όσα είπε ο Κέρι, το Δόγμα Μονρόε ζει και βασιλεύει. Οι ΗΠΑ το αξιοποίησαν για να δικαιολογήσουν τις επεμβάσεις τους στη Γρενάδα, τον Παναμά και την Αϊτή, που βρίσκονται στο δυτικό ημισφαίριο, εντός της ζώνης επιρροής τους, δηλαδή.

Αν η στάση της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας φαίνεται αδιανόητη στη Δύση, οι Αμερικανοί ηγέτες οφείλουν να αναγνωρίσουν πως η Ουκρανία, έχει μεγάλη στρατηγική και οικονομική σημασία για τη Μόσχα και καμία ρωσική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ουκρανία να ενταχθεί στη δυτική γεωπολιτική ζώνη επιρροής. Οι ΗΠΑ όμως και οι δυτικοί της σύμμαχοι επιχείρησαν αυτό ακριβώς να κάνουν, υποστηρίζοντας τους διαδηλωτές της πλατείας Μαϊντάν και προκαλώντας την ανατροπή του φιλορώσου μεν, εκλεγμένου δε, προέδρου Γιανουκόβιτς.

Θα ήταν πολύ καλό να μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε, αντίστροφα, μια κατάσταση. Φανταστείτε την αντίδραση των ΗΠΑ αν η Ρωσία, ή οποιαδήποτε άλλη μεγάλη δύναμη προσπαθούσε να επεκτείνει την επιρροή της στην Καραϊβική, ή στην Κεντρική Αμερική. Έτσι και η Ρωσία, αντέδρασε στην προσπάθεια της Δύσης να επιβάλει την επιρροή της σε μια χώρα που βρίσκεται στα σύνορά της.

Οι ΗΠΑ δεν θα αντιδρούσαν αναλόγως αν η Ρωσία πρόσφερε συμμαχία στο Μεξικό ή στον Καναδά και χρησιμοποιούσε την επιρροή της για να ανατρέψει φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις σε άλλες χώρες; Στην καλύτερη περίπτωση Αμερικανοί αξιωματούχοι θα φώναζαν ότι καταπατάται το Δόγμα Μονρόε – αυτού που υποτίθεται δεν ισχύει πια – θεωρώντας τις κινήσεις της δύναμης που θα το αποτολμούσε, εχθρικές.

Είναι παράλογο να θεωρούμε πως η Μόσχα αντιμετωπίζει τα πράγματα διαφορετικά. Η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους εισέβαλαν στην παραδοσιακή ρωσική ζώνη επιρροής, την οποία η Μόσχα θεωρεί ζωτικής σημασίας για την εθνική της ασφάλεια. Η ηγεσία των ΗΠΑ όφειλε να προβλέψει τις συνέπειες της συμπεριφοράς της.

Η Δύση, λοιπόν, πρέπει, άμεσα, να σταματήσει, πριν γεννηθεί ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος, καθώς μια νέα σύγκρουση μπορεί να μην παραμείνει καν ψυχρή. Ήδη, τα ρωσικά και τα ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη, καθημερινά, βρίσκονται επικίνδυνα κοντά. Οι πιθανότητες ενός σφάλματος, μιας ακούσιας έστω ενέργειας, από τη μια ή την άλλη πλευρά, είναι επικίνδυνα πολλές και δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την πρόκληση ενός τέτοιου κινδύνου.

Η συμπεριφορά της Ρωσίας έναντι των γειτόνων της μπορεί να μην είναι η καλύτερη, αλλά είναι αυτή που περιμένει κανείς να επιδείξει μια μεγάλη δύναμη εντός της ζώνης επιρροής της. Οι ηγέτες των ΗΠΑ κατανοούσαν κάποτε αυτή την πραγματικότητα. Είναι, δυστυχώς, ατυχές και πολύ επικίνδυνο το γεγονός, ότι τώρα πια φαίνεται να την παραγνωρίζουν.

ΠΗΓΗ: Defense One, http://www.defence-point.gr

Why Does Nobody Want to Play with Turkey?

by Burak Bekdil

December 26, 2014

Turkey is too big, too Islamist and too un-European for the EU; it is too little Islamist and a disliked former colonial power for most of the Arab street; a sectarian and regional rival for Iran, and a security threat to the bigwigs in the Shanghai Cooperation Organization.

Theoretically, Turkey is a NATO ally. In reality, it is a part-time NATO ally. It became the first member state that had military exercises with the Syrian army and the Chinese Air Force; awarded a NATO-sensitive air defense contract to a Chinese company; supported jihadists in Syria and the Muslim Brotherhood elsewhere in the Middle East; allied with what NATO nations view as a terrorist organization (Hamas); shared, until recently, an embarrassing list of potentially terrorist-sponsoring countries with seven others including Syria and Pakistan, and sported a population with the lowest support for the NATO alliance.

Also, theoretically, Turkey is a member candidate of the European Union [EU]. In reality, since 1974, Turkey has been occupying one-third of the territory of an EU member state, Cyprus; it boasts a record number of violations of human rights, according to rulings by the European Court of Human Rights; it remains the EU's dreaded problem in most areas of fundamental policy; it habitually (and undiplomatically) ignores EU calls for broader freedoms; and it is gripped by a deep distrust of the EU. A most recent survey, "Public Opinion in The European Union – November 2014," conducted by the European Commission's Eurobarometer, revealed that only 18% of Turks trust the EU.

Just recently, Russia's prime minister, Dmitry Medvedev, recalled a joke by his predecessor Viktor Chernomyrdin [prime minister between 1992 and 1998] who once was asked by a journalist when Ukraine could join the EU. "After Turkey," Chernomyrdin replied. When should we expect Turkey to become a member, asked the journalist. "Never," he said.

During most of the 2000s, Turkey's soul searching, coupled with its leaders' apparent quest for the revival of pan-Islamist and neo-Ottoman ideas, pushed the country into the illusion of a "Middle East Union" to be led, of course, by Turkey. Instead, Turkey in the post-Arab Spring years has found itself as the target of enmity in the Middle East. Many overt and covert hostilities and tensions created diplomatic crises with all countries in the former Ottoman lands -- except one: the tiny hydrocarbon-rich emirate, Qatar (along with Hamas).

Theoretically, Turkey is the regional empire in the Muslim Middle East. In reality, it is an unwanted ally.

So, the soul searching continues. In January 2013, President [then prime minister] Recep Tayyip Erdogan publicly toyed with the idea of Turkey seeking its future in another alliance: the Shanghai Cooperation Organization [SCO]. Since then, he has mentioned this desire a couple of times. In November 2013, Erdogan once again demanded a seat for Turkey at the SCO from Russian President Vladimir Putin, as this would "save Ankara from the troubles of the EU accession process."

"Allow us into the Shanghai Cooperation Organization and save us from this trouble," Erdogan asked Putin.




'Why won't anyone play with us?' Pictured: Turkey's President Recep Tayyip Erdogan (left) and Prime Minister Ahmet Davutoglu.


A few years earlier, Turkey had behaved like the "bizarre ally" it was: it became the first NATO member state to become a "dialogue partner" with the SCO. But is there a future for Turkey in the SCO, sometimes call the "eastern NATO plus EU?"

Theoretically, yes. Turkey, with its democratic culture and Erdogan's increasingly authoritarian rule, looks like a perfect fit for the group. Its members already include Russia, China, Uzbekistan, Tajikistan, Kyrgyzstan and Kazakhstan (the SCO's other dialogue partners are Belarus and Sri Lanka. Countries with an observer status are Afghanistan, India, Pakistan, Iran and Mongolia).

But actually, Turkey is probably no more wanted in the SCO than in the EU or among Arab nations in the Middle East. The SCO's heavyweights are Russia and China, both of which support Syrian President Bashar al-Assad, Erdogan's one-time best regional ally and presently his regional nemesis. During Putin's high-profile visit to Ankara at the beginning of December, Erdogan had to admit that Turkey and Russia "keep on falling apart" on the issue of Syria.

For Russia, Turkey means $$$: Tens of billions of dollars in bilateral trade -- a perfect client for Russian natural gas, as well as a potential transit route to export gas to third countries. But it also means a hostile country ruled by Islamists who seek Sunni supremacy using jihadists, Hamas and the Muslim Brotherhood to expand its regional clout in the Middle East, often against Russian interests.

For China, too, Turkey is a good client. Unlike Russia, Chinese companies actively win infrastructure, telecommunications and mining contracts in Turkey. But like Russia, China, too, deeply distrusts Turkey politically. China's most pressing domestic security issue, the ethnically Turkic Uighur Muslim separatists in the western province of Xinjiang, has a Turkish connection. Chinese authorities often accuse Turkey of harboring Uighur terrorists and allowing jihadist Uighurs a safe passage between Syria and China.

With its neo-imperial ambitions and Sunni Islamist policy calculus, Turkey once again fails to fit any alliance's broad foreign policy and security structure. The soul searching will have to go on.

Turkey is too big, too Islamist and too un-European for the EU; it is too little Islamist and a disliked former colonial power for most of the Arab Street; a sectarian and regional rival for Iran, and a security threat to the bigwigs in the SCO.

Burak Bekdil, based in Ankara, is a Turkish columnist for the Hürriyet Daily and a Fellow at the Middle East Forum.

«Γύριζε» 
Κωστή Παλαμά 1908 

«Γύριζε, μή σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,

ο ψεύτης είδωλο ειν᾿ εδώ, τό προσκυνά η πλεμπάγια,

η Αλήθεια τόπο νά σταθή μιά σπιθαμή δέ θάβρη.

Αλάργα. Νέκρα της ψυχής της χώρας τα μουράγια.

Η Πολιτεία λωλάθηκε, κι απόπαιδα τα κάνει

το Νου, το Λόγο, την Καρδιά, τον Ψάλτη, τον Προφήτη·

κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρό στεφάνι,

στη λάσπη. Σταύλος ο ναός, μπουντρούμι και το σπίτι.

Από θαμπούς ντερβίσηδες καὶ στέρφους μανταρίνους

κι απὸ τοὺς χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.

Χαρά στοὺς χασομέρηδες! Χαρὰ στοὺς αρλεκίνους!

Σκλάβος ξανάσκυψε ο ρωμιὸς καὶ δασκαλοκρατιέται.

Δὲν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδὲ λεβέντες ἡ Όσσα,

ραγιάδες έχεις, μάννα γή, σκυφτοὺς γιὰ τὸ χαράτσι,

κούφιοι καὶ οκνοὶ καταφρονούν τὴ θεία τραχιά σου γλώσσα,

τών Ευρωπαίων περίγελα καὶ των αρχαίων παλιάτσοι.

Καὶ δημοκόποι Κλέωνες καὶ λογοκόποι Ζωίλοι,

καὶ Μαμμωνάδες βάρβαροι, καὶ χαύνοι λεβαντίνοι.

λύκοι, κοπάδια, οι πιστικοὶ καὶ ψωριασμένοι οι σκύλοι

κι οι χαροκόποι αδιάντροποι, καὶ πόρνη η Ρωμιοσύνη!»

Η πινακίδα του Δισπηλιού και το άλμα τριπλούν της ελληναράδικης παραγλωσσολογίας

Δημήτρης Σαραντάκος

Το σημερινό άρθρο το χρωστάω σε μια καλή φίλη που μου έστειλε εδώ και καιρό ένα δημοσίευμα, το οποίο εκείνες τις μέρες αναδημοσιευόταν σε πάμπολλα ιστολόγια, με τον εντυπωσιακό τίτλο «Γραπτό κείμενο 7270 ετών που βρέθηκε στην Καστοριά ανατρέπει τα ιστορικά κατεστημένα» και υπότιτλο «Ανατινάσσεται ο μύθος περί φοινικικού αλφαβήτου». Επειδή το ανοητούργημα αυτό κάνει κύκλους εδώ και καιρό στο Διαδίκτυο και το είχαμε ήδη συζητήσει σε μια ιντερνετική παρέα στα τέλη Νοεμβρίου, λογάριαζα ήδη να γράψω κάτι και έτσι υποσχέθηκα στη φίλη μου, οπότε σήμερα εκπληρώνω την υπόσχεση. Εντωμεταξύ, το ανόητο άρθρο συνεχίζει το ταξίδι του στο ελληνόφωνο Διαδίκτυο, οπότε μπορείτε να το δείτε εδώ σε μια φρέσκια αναδημοσίευση -προσέξτε όμως πώς θα ανοίξετε το λινκ, διότι καθώς «ανατινάσσεται» ο μύθος υπάρχει φόβος να σας χτυπήσουν τα θραύσματα. Εγώ ζήτησα τη βοήθεια πυροτεχνουργού.

Το «γραπτό κείμενο» για το οποίο γίνεται λόγος είναι η περίφημη «πινακίδα του Δισπηλιού», η οποία ήρθε στο φως το 1993 στον λιμναίο οικισμό στο Δισπηλιό της Καστοριάς, στις ανασκαφές που διεύθυνε ο αρχαιολόγος και καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας του ΑΠΘ Γιώργος Χουρμουζιάδης (επίσης βουλευτής του ΚΚΕ για δύο περιόδους). Πάνω στην πινακίδα αυτή, που χρονολογήθηκε με άνθρακα 14 στο 5260 π.Χ., φαίνονται χαράγματα, τα οποία, κατά τον καθηγητή Χουρμουζιάδη, αποτελούν «γραπτό κώδικα επικοινωνίας», «μια προσπάθεια επικοινωνίας του νεολιθικού ανθρώπου που ελπίζουμε κάποτε να ερμηνεύσουμε» (συνέντευξη στη Χαρά Κιοσσέ, στο Βήμα, 1.8.1999, την έχω ανεβάσει εδώ γιατί δεν υπάρχει πλέον ονλάιν).

Η πινακίδα ήταν ξύλινη και το ξύλο είναι κατεξοχήν φθαρτό υλικό. Αν διατηρήθηκε τόσες χιλιάδες χρόνια, αυτό οφείλεται στο ότι ήταν χωμένη μέσα στη λάσπη της λίμνης, υπό αναερόβιες συνθήκες. Όπως έχει συμβεί με πάρα πολλά παρόμοια ευρήματα, μόλις εκτέθηκε σε περιβάλλον πλούσιο σε οξυγόνο, υπέστη φθορές. Η πινακίδα βρίσκεται λοιπόν υπό συντήρηση και δεν έχει «δημοσιευτεί» όπως νομίζω ότι είναι η αρχαιολογική ορολογία. Ωστόσο, έχουμε φωτογραφία της, σαν κι αυτήν που βλέπετε αριστερά, και που την έχω πάρει από άρθρο του φίλου Χ. Μαραβέλια στον Πολίτη (Οκτώβριος 2006), ο οποίος την είχε πάρει από το βιβλίο Δισπηλιό: 7500 χρόνια μετά (University Studio Press, 2002) που έχει εκδοθεί με επιμέλεια του Γ. Χουρμουζιάδη.

(Παραθέτω αυτή τη φωτογραφία γιατί μου φαίνεται πιο ευκρινής. Δείτε και εδώ, μια άλλη λήψη).

Η ανακοίνωση για την εύρεση της «πινακίδας» έγινε τον Φεβρουάριο του 1994, σε αρχαιολογικό συνέδριο αφιερωμένο στο ανασκαφικό έργο στη Β. Ελλάδα. Τότε, ο Γ. Χουρμουζιάδης παρουσίασε και οκτώ από τα σύμβολα που διέκρινε πάνω στην πινακίδα. (Έχω ανεβάσει εδώ το σχετικό ρεπορτάζ από τα Νέα, 15.2.1994). Ακολούθησε ένα πρώτο βιβλίο του (Το Δισπηλιό Καστοριάς – ένας λιμναίος προϊστορικός οικισμός, 1996), όπου παρατίθενται 11 σήματα από την πινακίδα, σε αντιπαραβολή με σύμβολα της Γραμμικής Α και Β. Είναι η εικόνα αριστερά, παρμένη από την ελληνική Βικιπαίδεια. Τα σήματα του Δισπηλιού είναι η πρώτη στήλη.

Αν προσέξετε τις δύο φωτογραφίες, δεν είναι φανερό πού ακριβώς εντόπισε ο κ. καθηγητής το καθένα από τα 11 συμβολα που διέκρινε. Η πινακίδα φαίνεται γεμάτη από χαράγματα και είναι απορίας άξιον πώς ξεχώρισε αυτά τα 11. Μάλιστα, όπως παρατηρεί ο Χ. Μαραβέλιας στο άρθρο που προανέφερα, καταχρηστικά κάνουμε λόγο για «πινακίδα», όρο που υποβάλλει την ιδέα ότι βρέθηκε μια επιφάνεια προορισμένη για γραφή, ενώ στο γυμνό μάτι το εύρημα μοιάζει περισσότερο με ένα κομμάτι ξύλο που έχει πάνω του χαράγματα.

Εννοείται ότι η ανακοίνωση για την πινακίδα, πέρα από τις συνήθεις δημοσιογραφικές υπερβολές, έγινε δεκτή με εκστατικές ιαχές από τα έντυπα του ελληνοκεντρικού (και ελληνοβαρεμένου) χώρου, που προεξόφλησαν ότι η πινακίδα, αφού βρέθηκε σε ελλαδικό χώρο (έστω και στις παρυφές του), αυτονόητα θα κρύβει ελληνική γλώσσα. Η κυρία Τζιροπούλου απεφάνθη: Θεωρείται βέβαιο, ότι σαν διαβασθή ο «φθεγγόμενος πίναξ» της Καστοριάς, η ελληνική γλώσσα θα κερδίση αυταπόδεικτα τουλάχιστον 3 επί πλέον χιλιετίες (Πώς η ελληνική γονιμοποίησε τον ευρωπαϊκό λόγο, σελ. 20). Ο Δαυλός, που τότε γνώριζε μέρες δόξας, έσπευσε να πανηγυρίσει (η ελαφρά ασυνταξία του παραθέματος ας αποδοθεί στη συγκίνηση): «Ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού της (οπωσδήποτε ελληνικής) γραφής που είναι χαραγμένη σ’ αυτήν και της αποκρυπτογραφήσεώς της η ανακάλυψή της συντρίβει κυριολεκτικά όλες τις θεωρίες της δογματικής ψευτοεπιστήμης στους τομείς προτεραιότητα πολιτισμού, απώτερη Ελληνική ιστορία, γλωσσολογία, ιστορία της γραφής, ‘θεωρίες’ όπως του φοινικισμού, του ινδοευρωπαϊσμού κ.λπ. και αναδεικνύει την Ελλάδα ως μοναδική πανάρχαιη κοιτίδα του πολιτισμού» (Δαυλός, τ. 147, Μάρτιος 1994, υπάρχει και ονλάιν κάπου). Μάλιστα, στο ίδιο τεύχος, ένας μελετητής ονόματι Καλλίμαχος Διογένους (όχι παίζουμε) «διάβασε» την πινακίδα ως εξής: ΤΑ ΚΑΣΝΤΟΡΑ ΘΕΣΠΡΑΕ ΛΙΜΝΕ ΔΥΣΙ ΗΡΩΕ, που σημαίνει τάχα «Στον Κάστορα της Θεσπρωτίας των δυο λιμνών τον ήρωα». Πώς τη διάβασε; Αντιστοιχίζοντας τα σύμβολα της πινακίδας με σύμβολα της Γραμμικής Α΄. Η μικρή λεπτομέρεια, ότι η Γραμμική Α΄ δεν έχει διαβαστεί ακόμα, δεν τον ενόχλησε.

Και πράγματι, από τότε, όλοι οι ελληνοκεντρικοί, όπως και ο κ. Γιώργος Εχέδωρος που υπογράφει το τελευταίο πόνημα, χρησιμοποιούν την πινακίδα σαν επιχείρημα για να… ανατινάξουν την κοινώς αποδεκτή θεωρία ότι το ελληνικό αλφάβητο προέρχεται από φοινικικά συλλαβάρια. Μάλιστα, η είδηση ότι η πινακίδα υπέστη φθορές (κάτι μάλλον αναμενόμενο) εντάσσεται πολύ ωραία στη συνωμοσιολογική νοοτροπία τέτοιων χώρων. Όπως εύγλωττα αν και κάπως ασύντακτα γράφει ο κ. Εχέδωρος, αν δεν καταστρεφόταν η πινακίδα, «Θα ανατρέπονταν δηλαδή η θεωρία πως οι Έλληνες- όπως μας διδάσκουν- έλαβαν και αυτοί, το φως εξ …ανατολάς ( από βαβυλώνιους, σουμέριους, φοίνικες κλπ. !!) και θα έπρεπε να καλύψουν το μεγάλο κενό των τεσσάρων χιλιάδων χρόνων, όταν δηλαδή, οι ανατολικοί λαοί εκφράζονταν με ιδεογράμματα, οι Έλληνες έγραφαν με συλλαβές όπως σήμερα…» (Πέρα από το «εξ ανατολάς», λέτε οι Έλληνες σήμερα να γράφουν με συλλαβές; αλλά ας το προσπεράσουμε).

Νομίζω ότι οι ελληνοκεντρικοί κάνουν εδώ τρία λογικά άλματα, γι’ αυτό και μιλάω στον τίτλο για άλμα τριπλούν, αλλά πρώτα θέλω να πω κάτι για τον κ. Χουρμουζιάδη. Όποιος παρατηρήσει, στη σειρά, τις δηλώσεις του, θα δει ότι αρχικά, ενώ είναι γενικά προσεκτικός, αφήνεται να παρασυρθεί από τον ενθουσιασμό του. Έτσι, στο συνέδριο του 1994 αποφαίνεται, κάπως τολμηρά, ότι η πινακίδα «Είναι το μοναδικό έγγραφο-εύρημα όπου τα σήματα του δεν έχουν ιδεογραφικό χαρακτήρα (με μορφές ανθρώπων, ζώων, του ήλιου κ.ά.) και παρουσιάζουν προχωρημένο χαρακτήρα αφαίρεσης, άρα είναι προϊόν διανοητικής επεξεργασίας». Όμως, σε επόμενες τοποθετήσεις είναι σαφώς πιο συγκρατημένος, μιλώντας για «γραπτό κώδικα επικοινωνίας για τους κτηνοτρόφους και τους ψαράδες …. [με] αντίστοιχα ευρήματα στη Βόρεια Βαλκανική» (Ελευθεροτυπία, 1997) και για «μια προσπάθεια επικοινωνίας του νεολιθικού ανθρώπου που ελπίζουμε κάποτε να ερμηνεύσουμε» (Βήμα, 1999). Στην πιο πρόσφατη τοποθέτησή του (Νοέμβρ. 2009), είναι ακόμα πιο κατηγορηματικός: Ό,τι έχει γραφεί για την πινακίδα είναι βλακεία, με μεγάλο Βήτα και δύο γραμμές από κάτω! Μερικοί διάβασαν και το όνομα της Καστοριάς εκεί μέσα… Αυτό δεν είναι βλακεία… Αν υπάρχει ιεράρχηση είναι ηλιθιότητα!

Επίσης, πρέπει να πω ότι ο Γ. Χουρμουζιάδης από την πρώτη στιγμή υπογράμμιζε ότι είναι απίθανο να διαβαστεί η πινακίδα, διότι, όπως εύστοχα λέει σε μια συνέντευξή του (Βήμα, 1999): «για να αποκρυπτογραφήσει κανείς ένα κείμενο πρέπει δίπλα στα “σήματα” ή στα ιδεογράμματα να υπάρχει και κάτι το οποίο να του είναι ήδη γνωστό, όπως συνέβη με τον Σαμπολιόν και τη Ροζέτα, όπου επάνω στην πέτρα ήταν χαραγμένα σε αντιστοιχία τρία κείμενα: το ιερογλυφικό, το ελληνιστικό και το δημοτικό. Στην έφυδρη όμως πινακίδα του Δισπηλιού, στην πινακίδα δηλαδή που παρέμεινε στον βυθό της λίμνης 7.500 χρόνια, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα».

Από τη Βικιπαίδεια. Πήλινο φυλαχτό με… προϊστορικά ρουμάνικα.

Ο ελληνοκεντρικός θα σκεφτεί ότι κάποια σκοτεινά ανθελληνικά κέντρα ανάγκασαν τον κ. Χουρμουζιάδη να ανασκευάσει τις δηλώσεις του, αλλά βέβαια πολύ πιο λογικό είναι να σκεφτούμε πως όταν πέρασε ο πρώτος ενθουσιασμός είδε το εύρημά του στις κανονικές του διαστάσεις. Και λέω για κανονικές διαστάσεις, επειδή παρόμοιες ενεπίγραφες πινακίδες, της ίδιας πάνω κάτω εποχής, δεν είναι πολύ σπάνιες -ο ίδιος ο κ. Χουρμουζιάδης, στην αρχική ακόμα ανακοίνωσή του είχε κάνει λόγο για «παλαιοευρωπαϊκή γραφή», διότι ξέρει ότι παρόμοιες πινακίδες, και μάλιστα πήλινες, έχουν βρεθεί στην Ταρτάρια, στη Ρουμανία (χρονολογούνται στο 5400 πΧ), καθώς και στη Γραντέσνιτσα της Βουλγαρίας (στην 5η χιλιετία πΧ), που μάλιστα κάποιος ισχυρίστηκε ότι τα διάβασε (έχει και στη Βουλγαρία απατεώνες). Αλλά και σε όλη την Ευρώπη έχουν βρεθεί παρόμοια σύμβολα σε πολύ παλιές χρονολογίες, κάτι που οδηγεί πολλούς επιστήμονες να υποθέσουν ότι τα σύμβολα στις βραχογραφίες, σε πολύ παλιότερες εποχές (30.000 χρόνια πριν και πάνω) αποτελούν ίχνη των απαρχών ενός συστήματος γραφής, αφού κάποια από τα σύμβολα αυτά επαναλαμβάνονται σε πολλές τοποθεσίες σε ολόκληρη την Ευρώπη. (Το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον, αλλά ξεφεύγει από το άρθρο μας. Δείτε πάντως έναν ιστότοπο που περιλαμβάνει τις εργασίες της Genevieve von Petzinger). Βέβαια, μιλάμε για ιδεογραφικά σύμβολα, όχι για «γράμματα».

Να δεχτούμε, για χάρη της συζήτησης, ότι τα χαράγματα που υπάρχουν πάνω στην πινακίδα του Δισπηλιού δεν είναι τυχαία χτυπήματα, αλλά συνειδητή προσπάθεια χάραξης συμβόλων. Ακόμα και έτσι, οι ελληνοκεντρικοί κάνουν ένα τριπλό λογικό άλμα.

Πρώτο σκέλος του άλματος: Υποστηρίζουν ότι δεν έχουμε απλά σύμβολα αλλά γράμματα που εντάσσονται σε αλφάβητο ή συλλαβάριο, πριν από εφτά χιλιετίες, όταν, κατά την κοινώς παραδεκτή άποψη, για να επινοηθεί (και όχι απλώς να υιοθετηθεί) αλφάβητο, συλλαβάριο, σύνολο λογογραμμάτων ή άλλο κωδικοποιημένο σύστημα γραπτών συμβόλων, κύριο προαπαιτούμενο είναι ένα σύστημα εξουσίας με ανάγκη να τηρεί αρχεία κειμένων και αριθμών. Ένα τέτοιο σύστημα βέβαια συνδέεται με την καλλιέργεια γης και τη ζωή στις πόλεις, αλλά συνδέεται και με το μακρινό εμπόριο, την ανταλλαγή δυναστικών πολυτελών δώρων, την ύπαρξη θησαυροφυλακίων κ.ά. Σύμφωνα με την κοινώς αποδεκτή άποψη, αυτό συνέβη πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας περί το 3300 πΧ στη Μεσοποταμία. Το 5300 πΧ δεν υπήρχαν οι συνθήκες, ούτε η ανάγκη για να επινοηθεί το αλφάβητο.

Δεύτερο σκέλος του άλματος, που θα κέρδιζε χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο: Αφού η πινακίδα βρέθηκε σε ελλαδικό χώρο, αυταπόδεικτα (κι ας μην έχει αποκρυπτογραφηθεί) αποτυπώνει ελληνική γλώσσα! Με την ίδια λογική, οι πινακίδες της Ταρτάρια αποτυπώνουν προϊστορικά ρουμάνικα. Μα, θα μου πείτε, αυτό είναι παράλογο διότι ξέρουμε ότι η ρουμάνικη γλώσσα γεννήθηκε σαν μετεξέλιξη της λατινικής, τoυς πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Σύμφωνοι, αλλά ξέρουμε επίσης, και από την ίδια πηγή, δηλαδή από την κοινώς αποδεκτή επιστήμη της γλωσσολογίας, ότι ελληνικά δεν υπήρχαν το 5.000 π.Χ., ότι η πρωτοελληνική τοποθετείται στην τρίτη χιλιετία π.Χ. Το να θεωρείται ελληνική η γλώσσα (των υποτιθέμενων γραμμάτων) επειδή η πινακίδα βρέθηκε σε ελλαδικό χώρο είναι εξίσου αφελές όσο με το να χαρακτηρίσουμε, έστω, «αρχαίους Καλλιθεάτες» τους σκελετούς που βρέθηκαν στις ανασκαφές του σταθμού Φιξ του μετρό (εκτός αν βρέθηκαν από την άλλη μεριά της Συγγρού, οπότε είναι αρχαίοι Δουργουτιώτες). Διότι, για να τα λέμε όλα, η άποψη που είχαν κάποιοι αρχαίοι Έλληνες για την αυτοχθονία τους, δεν ισχύει, σύμφωνα με τα ευρήματα της σημερινής επιστήμης. (Πάντως, δεν είμαστε μόνοι μας στις εθνικιστικές βλακείες: διαβάζω ότι ένας τζιροπουλοειδής από την πΓΔΜ, ονόματι Βασίλ Ίλιοφ, θεώρησε την πινακίδα του Δισπηλιού δείγμα πρωτομακεδονικής γραφής, αλλά όχι τόσο παλιό αφού ο ίδιος πρόσφατα ανακοίνωσε ότι βρήκε μακεδονική γραφή ηλικίας 102.000 ετών -βλέπετε, όταν καυχησιολογούν ψαράδες, κυνηγοί και εθνικιστές, βγαίνει χαμένος εκείνος που μιλάει πρώτος, αφού ο δεύτερος μπορεί πάντα να πλειοδοτήσει).

Το τρίτο σκέλος του άλματος είναι να υποθέτουμε ότι, ακόμα κι αν το 5200 πΧ υπήρχε κάποιο ελληνικό αλφάβητο στη σημερινή Καστοριά, από αυτό προήλθαν η Γραμμική Α’ και Β’ και το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο (και ότι έτσι… ανατινάζεται η θεωρία της φοινικικής προέλευσης). Κι αυτό είναι αρκετά μεγάλο άλμα, αφού πηδάει πάνω από 4 χιλιετίες χωρίς καμιά ένδειξη αλφαβήτου στον ελλαδικό χώρο. Αν υπήρχε (ελληνικό ή άλλο) αλφάβητο όλες αυτές τις χιλιετίες, πώς έγινε και δεν άφησε κανένα ίχνος;

Γι’ αυτό το λόγο πιστεύω ότι όσα γράφτηκαν για την πινακίδα του Δισπηλιού από τους ελληνοκεντρικούς είναι «άλμα τριπλούν» της ελληναράδικης παραγλωσσολογίας: Δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι τα χαράγματα της πινακίδας αποτελούν σύμβολα που ανήκουν σε αλφάβητο, πολύ δε περισσότερο σε ελληνικό αλφάβητο, σε μια εποχή όπου ούτε Έλληνες υπήρχαν, ούτε αλφάβητα, και κατά συνέπεια η θεωρία για τη φοινικική προέλευση του ελληνικού αλφαβήτου παραμένει σε ισχύ και γίνεται αποδεκτή από όλους τους επιστήμονες.

Εξίσου αβάσιμα είναι και τα άλλα που περιλαμβάνονται στο κείμενο του Γ. Εχέδωρου, ότι τάχα για να δημιουργηθεί γλώσσα εκατοντάδων χιλιάδων λημμάτων «απαιτείται γλωσσική προϊστορία τουλάχιστον 10.000 ετών (σύμφωνα με επίσημη αμερικανική γλωσσολογική έκθεση)» -τέτοια έκθεση δεν υπάρχει και γι΄ αυτό φυσικά η παραπομπή είναι τόσο νεφελώδης, για να κρύψει την απατεωνιά. Όμως, επειδή έχω ήδη πει πολλά δεν θα επιμείνω περισσότερο σε αυτό το σκέλος της ανασκευής των ελληναράδικων φαντασιώσεων, διότι γκουγκλίζοντας βρήκα ένα πολύ καλό άρθρο που απαντάει πολύ αναλυτικά στο γλωσσικό σκέλος, οπότε σας παραπέμπω εκεί. Ίσως μάλιστα να αρκούσε η εκτίμηση του Γ. Χουρμουζιάδη, που χαρακτήρισε όσα ελληνοκεντρικά γράφτηκαν για την πινακίδα «βλακεία, με μεγάλο Βήτα και δύο γραμμές από κάτω! » -αλλά δεν ξέρω πώς βγαίνουν οι δυο γραμμές στην οθόνη.

ΥΓ: Κάποια στοιχεία του άρθρου έχουν αντληθεί από συζήτηση με τη φίλη καθηγήτρια Μαριάννα Κατσογιάννου, που την ευχαριστώ πολύ.

ΥΓ2: Το τελευταίο λινκ του άρθρου (προς το «πολύ καλό άρθρο») ήταν λάθος, το διόρθωσα όμως νωρίς.

http://sarantakos.wordpress.com/2013/03/04/dispilio/

Δική μου υποσημείωση (ΜΗΜ) - η επίθεση στον Γιώργο Εχέδωρο μου φαίνεται άδικη αλλά δεν θα ειπεισέλθω στις λεπτομέρειες εδώ, αφού δεν τις γνωρίζω κάν.

Λογική του παραλόγου από τα Σκόπια - "Εφόσον η γή είναι επίπεδη, άρα δεν είναι σφαιρική!"

 Έξαλλοι οι Σκοπιανοί για την Αμφίπολη!

Υποστηρίζουν ότι ο τάφος είναι δικός τους και χαρακτηρίζουν ανιστόρητα τα διεθνή μέσα που αναδεικνύουν το θέμα .

Η ανησυχία των Σκοπιανών για τα αρχαιολογικά ευρήματα στην Αμφίπολη και το ενδεχόμενο να έρθει στο φως ακόμη ένα ισχυρό επιχείρημα για την ελληνική ιστορία της Μακεδονίας, εκδηλώθηκε μέσα από το δημοσίευμα της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Dnevnik. Το δημοσίευμα βάλλει ευθέως εναντίον του BBC, της Washington Post και των International Business Times χαρακτηρίζοντάς τους «αδαείς που χαρακτηρίζουν ελληνικό τον τύμβο, ενώ είναι σκοπιανός». 

Ο τίτλος του δημοσιεύματος έχει ως εξής: «Ερασιτεχνισμός και άγνοια σε αμερικανικά και βρετανικά ΜΜΕ / Πώς κατέστη ελληνικός ο τάφος στην Αμφίπολη από την εποχή της Μακεδονίας». Σε αυτό το πρίσμα, η Dnevnik αναφέρει μεταξύ άλλων: «Μετονόμασαν αδαώς τον μακεδονικού τύπου τάφο σε ελληνικό. Υπήρξαν και συνεχίζουν να υπάρχουν κάθε είδους θέσεις και απόψεις. Ωστόσο, κανένας επιστήμονας (ακόμη και στην Ελλάδα) δεν αμφισβήτησε τον όρο «μακεδονικός τάφος», δηλαδή το γεγονός πως εκεί έχει ενταφιαστεί κάποια μεγάλη προσωπικότητα από τη μακεδονική δυναστεία. Αυτό υπογραμμίστηκε με σαφήνεια παντού. 

Ακόμη και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος επισκέφθηκε αυτή την τοποθεσία, δήλωσε ότι η μακεδονική γη δεν παύει να μας εκπλήσσει»! Με άλλα λόγια, η σκοπιανή εφημερίδα έγραψε ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε ότι η γη είναι σκοπιανή και τα διεθνή μέσα διαστρέβλωσαν τις δηλώσεις του! Ωστόσο, δεν δημοσιεύουν τη συνέχεια της δήλωσης του Αντώνη Σαμαρά, ότι οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην Αμφίπολη αποτελούν επιβεβαίωση της ελληνικότητας της Μακεδονίας…

Επόμενος στόχος του δημοσιεύματος είναι η Μ. Βρετανία, «δηλαδή η χώρα η οποία υπερηφανεύεται για την Έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο που περιλαμβάνει τα μάρμαρα του Παρθενώνα». Γράφει η εφημερίδα: «Αυτό που δεν είναι σαφές στην όλη υπόθεση είναι ο λόγος για τον οποίο τα διεθνή ΜΜΕ προσδιορίζουν έναν τάφο από την περίοδο του μακεδονικού βασιλείου χρησιμοποιώντας τους όρους «Ελλάδα» και «ελληνικός», χωρίς να αναφέρουν πότε η Ελλάδα πάτησε επίσημα το πόδι της στην Μακεδονία και σε οποιαδήποτε περιοχή βορείως του Ολύμπου κατά τη διάρκεια ολόκληρης αυτής της περιόδου, δηλαδή από την εποχή της αρχαίας Μακεδονίας μέχρι και το 1912.

Προφανώς πρόκειται για ερασιτεχνισμό και φοβερή άγνοια των μεγάλων διεθνών ενημερωτικών ΜΜΕ, τα οποία έχουν πρόβλημα με βασικούς όρους ιστορίας». Κοινώς, οι ξένοι δημοσιογράφοι είναι ανιστόρητοι γιατί αγνοούν ότι οι Έλληνες έζησαν στη Μακεδονία πριν από τους Σκοπιανούς.

Ο ψυχρός πόλεμος με τους αγωγούς και η ευκαιρία της Ελλάδας

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Σε θέατρο μιας από τις πιο σκληρές συγκρούσεις του νέου Ψυχρού Πολέμου, που έχει κλιμακωθεί με την κρίση της Κριμαίας, μετατρέπεται η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και των Βαλκανίων.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ρωσία επιζητεί την ενίσχυση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης και η Δύση επιχειρεί να στρέψει το ίδιο το όπλο της ενέργειας στην καρδιά της Μόσχας για να περιορίσει την οικονομική και πολιτική επιρροή της και τη νεκρανάσταση μιας νέας Σοβιετικής Ενωσης.

Η ξαφνική ανακοίνωση του Ρώσου προέδρου Βλ. Πούτιν από την Αγκυρα, μετά τη συνάντησή του με τον Τ. Ερντογάν, ότι ματαιώνεται το πιο μεγαλεπήβολο ενεργειακό σχέδιό του, αυτό του South Stream, δημιουργεί ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό και νέες ισορροπίες στο μεγάλο παιχνίδι για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Η εξέλιξη δεν αφορά μόνο την οικονομική διάσταση της εξασφάλισης φθηνής, καθαρής και άφθονης ενέργειας για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, αλλά καθορίζει και τη νέα παγκόσμια ισορροπία στον κρίσιμο χώρο της Ευρασίας.

Ηδη την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, στην ευρωαμερικανική συνάντηση της ύπατης εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική Φεντερίκα Μογκερίνι και του Αμερικανού ΥΠΕΞ Τζ. Κέρι εστάλη το μήνυμα ότι η ακύρωση του South Stream δεν θα καταστήσει την Ευρώπη πιο ευάλωτη σε ενδεχόμενες διακοπές προμήθειας ενέργειας μέσω της Ουκρανίας. Το μήνυμα είναι ότι οι χώρες της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης δεν θα αφεθούν στην τύχη τους, αλλά θα τους εξασφαλίσουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας…

Η απειλήΟι ενεργειακοί πόροι αποτελούν το μεγάλο όπλο της ρωσικής οικονομίας και πάνω σε αυτούς στηρίχτηκε το οικονομικό «θαύμα» των τελευταίων ετών, καθώς χρηματοδοτήθηκε ένα σημαντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα για τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Συγχρόνως με τα προνομιακά συμβόλαια ως σχεδόν αποκλειστικός προμηθευτής φυσικού αέριου της Ευρώπης (με τη Νορβηγία και την Αλγερία να ακολουθούν σε μεγάλη απόσταση), ο Βλ. Πούτιν αποκατέστησε σημαντικά το κύρος της άλλοτε υπερδύναμης Ρωσίας.

Οι ΗΠΑ από καιρό έχουν αναγάγει σε μείζον στρατηγικής σημασίας ζήτημα την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Μόσχα και την ανάδειξη νέων εναλλακτικών πηγών και οδών μεταφοράς ενέργειας. Αλλά με τις χώρες της Βαλτικής, της Κ. Ευρώπης και των Βαλκανίων να έχουν μόλις βγει από την περιπέτεια του σοσιαλιστικού πειράματος, ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να απαιτηθεί η διακοπή των σχέσεων με τη Ρωσία. Ομως τώρα πια, 25 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους, η Δύση θεωρεί ότι έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει εν τη γενέσει της την απειλή που αντιπροσωπεύει η Ρωσία.

Η κίνηση του προέδρου Πούτιν να στηρίξει την απόσχιση της Κριμαίας ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τη Δύση, καθώς κανείς δεν πιστεύει ότι μια πανίσχυρη Ρωσία μπορεί να σταματήσει εκεί. Στον νέο αυτό Ψυχρό Πόλεμο, η ενέργεια έχει καθοριστικό ρόλο. Το μεγάλο σχέδιο της Μόσχας είναι η απαλλαγή από ενοχλητικούς μεσάζοντες, όπως η Ουκρανία, και πιθανόν μελλοντικά και η Λευκορωσία, που έχουν τη δυνατότητα να κλείνουν οι ίδιες τις βαλβίδες των αγωγών που μεταφέρουν το φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Ο μεγάλος αγωγός Nord Stream που φθάνει από τη Ρωσία υποθαλάσσια στη Γερμανία ήταν ένα πρώτο μεγάλο βήμα για απευθείας προμήθεια φυσικού αερίου στον μεγαλύτερο πελάτη της Μόσχας, το Βερολίνο. Ο South Stream, όπως τον σχεδίασαν ο Βλ. Πούτιν και ο πρόεδρος της Gazprom Αλ. Μίλερ, ήταν ο κάτω «βραχίονας» μιας (ενεργειακής) «τανάλιας» που θα έσφιγγε την Ευρώπη. Παρακάμπτοντας την προβληματική Ουκρανία, με τον αγωγό αυτό η Ρωσία θα αποκτούσε απευθείας πρόσβαση στις αγορές των Δ. Βαλκανίων, της Ουγγαρίας και της Αυστρίας, με δυνατότητα επέκτασης προς την Ελλάδα και την Ιταλία.

Το σχέδιο της Ρωσίας ήταν απολύτως φανερό. Ομως οι χώρες που θα επωφελούνταν από την εξασφάλιση σχετικά φθηνής ενέργειας δεν είχαν άλλη εναλλακτική. Ετσι ανέλαβαν δράση οι Βρυξέλλες, που, καθώς η Βουλγαρία και η Ρουμανία έγιναν μέλη της ΕΕ, η Κομισιόν ήγειρε θέμα συμβατότητας με την κοινοτική νομοθεσία και το λεγόμενο «τρίτο ενεργειακό πακέτο», όπου μια εταιρεία δεν μπορεί να είναι προμηθευτής και συγχρόνως να κατέχει υποδομές μεταφοράς, όπως συνέβαινε με την Gazprom.

Στη διελκυστίνδα αυτή ήρθε να προστεθεί και η καχυποψία της Βουλγαρίας, που ενώ οι μετοχές της ανέβαιναν σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον βρισκόταν εξαρτημένη 100% από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ολα αυτά, σύμφωνα με τις τουρκικές εφημερίδες, έκαναν τον Πούτιν να εξομολογηθεί στον Ερντογάν ότι «τους βαρέθηκε πια τους Βούλγαρους» και να αποφασίσει να εγκαταλείψει το έργο των 50 δισ. δολαρίων. Για πολλούς αναλυτές η κίνηση αυτή είχε μια δόση εκβιασμού της Ευρώπης να άρει τις επιφυλάξεις της, μια και δεν έχει βρεθεί προς το παρόν εναλλακτική πηγή ενέργειας, ούτε οι ΗΠΑ μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των χωρών αυτών.

Κατρακυλάει το ρούβλι
Σύμφωνα με άλλους όμως αποτελεί κίνηση αδυναμίας του Βλ. Πούτιν, που βλέπει τις τιμές του πετρελαίου να κατακρημνίζονται και μαζί με αυτές το ρούβλι, αλλά και να περιορίζεται η μοναδική πηγή εσόδων για τη ρωσική οικονομία. Με την κωλυσιεργία τόσων ετών ο Βλ. Πούτιν κινδύνευε να χάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, καθώς πλέον ήταν σαφής η προσπάθεια της Ευρώπης και της Ουάσιγκτον να βρεθούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, οι οποίες έτσι θα εξουδετέρωναν το ενεργειακό «όπλο» της Ρωσίας.

Ετσι, ο Βλ. Πούτιν ήταν υποχρεωμένος να κινηθεί γρήγορα. Και σε μια στιγμή κατάργησε τον South Stream, προβάλλοντας τον αγωγό που ήδη ονομάστηκε Turk Stream, καθώς με υποθαλάσσια διαδρομή στη Μαύρη Θάλασσα θα μεταφέρει το φυσικό αέριο στην Τουρκία με στόχο τη δημιουργία ενός κόμβου λίγο πριν τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Το σχέδιο αυτό όμως που ανακοίνωσε ο ίδιος ο Πούτιν έχει σοβαρά «αγκάθια»: αν ο South Stream είχε πρόβλημα συμβατότητας με την κοινοτική νομοθεσία, γιατί αυτό θα αλλάξει με τον νέο αγωγό; Και πάλι, για να φθάσει το φυσικό αέριο στα Δ. Βαλκάνια, στην Κ. Ευρώπη ή στην Ιταλία, θα πρέπει να περάσει είτε από τη Βουλγαρία (κάτι μάλλον απίθανο λόγω και των αντιρωσικών αισθημάτων σημαντικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας) είτε από την Ελλάδα…

Δεν λείπουν βεβαίως και τα δημοσιεύματα (όπως των «Financial Times») που ευθέως αναφέρουν ότι ένας από τους λόγους ακύρωσης του South Stream ήταν η ελλιπής χρηματοδότηση.

Με τις ρωσικές τράπεζες να αναζητούν ρευστότητα στα ρωσικά αποθεματικά, τις ξένες τράπεζες να μην προσφέρουν δανεισμό στις ρώσικες εταιρείες, τη ζήτηση στην Ευρώπη από τα 500 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) να έχει πέσει πέρσι στα 448 bcm και φέτος να αναμένεται ακόμα χαμηλότερη λόγω της ύφεσης και της ευρύτατης χρήσης φθηνού άνθρακα, η υλοποίηση ενός πανάκριβου έργου, που έχει κυρίως γεωπολιτικό χαρακτήρα, έμοιαζε με μια αυτοκαταστροφική φενάκη. Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπ. Μπορίσοφ δεν τέλειωσε μόνο τον South Stream.

Ηταν ο ίδιος που φρόντισε πολύ νωρίς να «σκοτώσει» δύο ακόμη ρωσικά σχέδια: τον αγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη (στο οποίο βοήθησε και ο Γ. Παπανδρέου) και τον πυρηνικό σταθμό ενέργειας Belene, που θα κατασκεύαζε στη Βουλγαρία η Ρωσία. Η Τουρκία εμφανίζεται ως ο κερδισμένος της ανατροπής που επιχειρεί στο ενεργειακό παιχνίδι ο Βλ. Πούτιν. Με τη συμφωνία που υπέγραψαν οι κ. Πούτιν και Ερντογάν, η Τουρκία θα προμηθεύεται αυξημένες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία με έκπτωση από 6%, ενώ ο νέος αγωγός που εξήγγειλε ο Ρώσος πρόεδρος και για τον οποίο υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας η Gazprom και η τουρκική κρατική εταιρεία BOTAS θα έχει δυνατότητα μεταφοράς 63 bcm, εκ των οποίων τα 14 bcm θα κατευθυνθούν στην τουρκική αγορά.

Ετσι όμως η Τουρκία, μην έχοντας εναλλακτικές πηγές ενέργειας, παραδίδεται απολύτως στην ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα και μετατρέπεται σε «μέσο» για την επέκταση της ρωσικής επιρροής μέσω του φυσικού αερίου. Η απροθυμία του Τ. Ερντογάν να ακολουθήσει η χώρα του την Αμερική και την Ευρώπη στις κυρώσεις εις βάρος της Μόσχας, τον καθιστούν ακόμη λιγότερο αξιόπιστο ως σύμμαχο και εταίρο. Τα διλήμματα για την Τουρκία θα είναι ακόμη μεγαλύτερα, όταν θα πρέπει να διαχειρισθεί με τη Μόσχα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής όπως είναι η Κριμαία, η Μαύρη Θάλασσα και η Συρία, όπου τα συμφέροντά της είναι διαμετρικά αντίθετα με εκείνα της Ρωσίας.

Η μεγάλη κρίση και σύγκρουση για το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης φέρνουν στο προσκήνιο τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου και αναδεικνύουν σε κεντρικό ρόλο την Ελλάδα και την Κύπρο.

Ραντεβού στις ΒρυξέλλεςΤο σχέδιο East Med, του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στην Ελλάδα και από εκεί στα Βαλκάνια και στην Κ. Ευρώπη αλλά και στην Ιταλία, έχει κερδίσει κατ’ αρχάς το ενδιαφέρον των Βρυξελλών. Ομως η εξασφάλιση εναλλακτικής πηγής ενέργειας σε μια τόσο δύσκολη στιγμή για την Ευρώπη είναι στρατηγικής σημασίας σχέδιο, πολύ περισσότερο όταν και το Ισραήλ, για λόγους που αφορούν τους δικούς του γεωπολιτικούς σχεδιασμούς και προκλήσεις, ευνοεί και υποστηρίζει σθεναρά την εξαγωγή και των δικών του ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω του East Med προς την Ευρώπη.

Αύριο στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ Γιάννης Μανιάτης, Γιώργος Λακκοτρύπης και Σιλβάν Σαλόμ έχουν ζητήσει και θα έχουν συνάντηση με τον Επίτροπο Ενέργειας Μάρος Σέφκοβιτς, για να παρουσιάσουν το σχέδιο και να ζητήσουν τη στήριξη της ΕΕ στην προώθηση αυτού του έργου και την εξασφάλιση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, που θα δελεάσει και τις αμερικανικές και ισραηλινές εταιρείες Noble Energy και Delek, οι οποίες έχουν άμεση ανάγκη από ρευστότητα. Ενα σημαντικό επιχείρημα σε αυτό το μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι είναι ότι, εκτός από την εξάρτηση των πηγών ενέργειας, υπάρχει και η εξάρτηση των οδών μεταφοράς της. Και η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης δεν μπορεί να στηριχθεί αποκλειστικά σε αγωγούς που περνούν σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Τουρκία. Αρκεί να κοιτάξει κανείς το πρόσωπο και τα πεπραγμένα του Τ. Ερντογάν και θα κατανοήσει αμέσως τους κινδύνους.

http://WWW.ETHNOS.GR - E-mail: nmeletis@pegasus.gr – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΟΕΔΡΙΑ