Άραγε τι θα αισθάνονταν οι αρχαίοι Έλληνες, τους οποίους τόσο συχνά επικαλούμαστε όταν θέλουμε να αισθανόμαστε περήφανοι, αν αντίκρυζαν την σημερινή Ελλάδα;
Του Γιάννη Παπαμαστοράκη *
Όταν την 27η παρελθόντος Φεβρουαρίου η Ελληνική Κυβέρνηση δια χειρός του Υπουργού Οικονομικών συνυπέγραφε την παράταση μέχρι 30 Ιουνίου της «Κύριας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης» (δηλ. του Μνημονίου), καθίστατο προφανές ότι δεσμευόταν για μια σειρά από μέτρα που θα επιβάρυναν την Ελληνική κοινωνία, είτε μέσω πρόσθετης φορολογίας είτε μέσω μείωσης των κρατικών δαπανών ή συνδυασμό τους. Τους 4 μήνες που ακολούθησαν οι συζητήσεις-διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ περιστρέφονταν καταρχήν γύρω από το πως θα είναι ακριβώς διαμορφωμένο το μείγμα αυτών των μέτρων. Δυστυχώς όμως ο όλος προσανατολισμός τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο παρέμεινε αποκλειστικά εστιασμένος στο θέμα της άμεσης όσο και (από πλευράς Ελληνικής Κυβέρνησης) της μελλοντικής εξυπηρέτησης του χρέους. Θεωρώ ότι χάθηκε πάρα πολύς πολύτιμος χρόνος στη διάρκεια του οποίου, ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ με την όποια διαπραγμάτευση για το χρέος, θα έπρεπε να σχεδιασθούν και υλοποιηθούν δράσεις για την πραγματική αναδιάρθρωση της λειτουργίας του κράτους και της οικονομίας, ώστε να τεθούν οι βάσεις για μια υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδος. Με στόχο την ευημερία της σημερινής και των μελλοντικών γενεών.
Ανάμεσα σε αυτά που κατά τη γνώμη μου με προτεραιότητα θα έπρεπε να είχαν γίνει στους 5 μήνες που πέρασαν από τον σχηματισμό της παρούσας κυβέρνησης, θέλω να αναφέρω δυο παραδείγματα που νομίζω ότι και όλους αφορούν και εύκολα κατανοητά είναι.
Α) Το σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης και οι επιπτώσεις του στην οικονομία. Ο μέσος όρος διάρκειας μιας δίκης π. χ. στα Διοικητικά Δικαστήρια είναι 1500 ημέρες (που καθιστά την Ελλάδα από τους ουραγούς ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ). Πόσο εύκολα λοιπόν υπό τέτοιες συνθήκες απονομής δικαιοσύνης μπορεί να πεισθεί κάποιος σοβαρός επιχειρηματίας να επιλέξει την Ελλάδα (και όχι μια οποιαδήποτε άλλη χώρα) για να κάνει μια ουσιαστική επένδυση με μακροχρόνιο χαρακτήρα, πολώ μάλλον σε συνδυασμό με το απίστευτα γραφειοκρατικό, αποτρεπτικό περιβάλλον ενός κράτους που με χιλιάδες ρυθμίσεις και ρυθμίσεις επί των ρυθμίσεων καθιστά κάθε σοβαρό επιχειρηματία να αισθάνεται ότι βρίσκεται συνεχώς πάνω σε κινούμενη άμμο, έρμαιος της διαφθοράς που προάγει η ασάφεια των νόμων και η πολυνομία. Πως υπό τέτοιες συνθήκες θα μπορέσουν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας σε παραγωγικούς δυναμικούς κλάδους νέων τεχνολογιών που θα ανοίξουν διαφορετικές προοπτικές για την οικονομία της χώρας, δίπλα στους παραδοσιακούς κλάδους του τουρισμού και της γεωργίας και θα ανακόψουν τη φυγή των λαμπρότερων νέων επιστημόνων μας? Δεν θα έπρεπε να είναι πρώτο μέλημα μιας οποιασδήποτε Ελληνικής Κυβέρνησης να δρομολογήσει αμέσως μετά τον σχηματισμό της όλες τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να ανοίξει ο δρόμος στις αλλαγές που είναι αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό των νόμων και των υπηρεσιών. Π. χ. όσο αφορά τον εκσυγχρονισμό των δικαστηρίων η Δανία και η Ολλανδία πρόσφατα με την εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων στα δικαστήρια απλοποίησαν τις διαδικασίες και μείωσαν σημαντικά τον χρόνο τελεσιδικίας των υποθέσεων. Δεν θα μπορούσε να είχε σταλεί μια αντιπροσωπεία από ανώτατους δικαστικούς και Διευθυντές Ινστιτούτων Πληροφορικής στην Δανία και την Ολλανδία, να ενημερωθούν και να προτείνουν απαραίτητες άμεσες δράσεις εκσυγχρονισμού λειτουργίας των δικαστηρίων μας βασισμένες στις σύγχρονες τεχνολογίες? Όπου με την χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή τους θα έβρισκαν και απασχόληση πολλές εκατοντάδες πτυχιούχοι πληροφορικής. Άλλωστε το νέο ΕΣΠΑ έχει ως βασικό στόχο την Έξυπνη Εξειδίκευση κάτι που θα ταίριαζε απόλυτα και θα εξασφάλιζε άμεση χρηματοδότηση. Και όμως όπως φαίνεται κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει μια ουσιαστική κίνηση σε μια τέτοια κατεύθυνση. Κρίμα, έτσι πήγαν άλλοι 5 μήνες χαμένοι.
Β) Παιδεία – Το Μεγάλο Παράδοξο. Η Ελλάδα έχει τον μικρότερο αριθμό μαθητών ανά τάξη σε σύγκριση με όλες σχεδόν τις χώρες του ΟΟΣΑ, μικρότερο από την Φιλανδία και τη Γερμανία. Έχει επιπλέον μια από τις ευνοϊκότερες αναλογίες αριθμού μαθητών ανά δάσκαλο ή καθηγητή ( π. χ στο Λύκειο στην Ελλάδα αναλογούν 7,3 μαθητές ανά καθηγητή, σε σχέση με 12,5 που είναι ο μέσος όρος των κρατών μελών του ΟΟΣΑ ). Ταυτόχρονα όμως σε ΚΑΝΕΝΑ άλλο κράτος της Ευρώπης δεν ανθούν τόσο τα Φροντιστήρια και δεν υποβάλλονται οι γονείς σε τόσο υψηλές προσωπικές δαπάνες, κυρίως στο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως στην Ελλάδα, για την οποία ακούμε συνεχώς ότι διαθέτει ένα σύστημα ΔΗΜΟΣΙΑΣ και (δήθεν) ΔΩΡΕΑΝ Παιδείας. Διερωτάται κανείς πως γίνεται να υπάρχει αυτή η αναντιστοιχία. Μήπως μελέτησε ποτέ ένας δημόσιος φορέας αυτό το τόσο ζωτικό θέμα σε βάθος? Αν όχι, με βάση ποια μελέτη εν τέλει καταρτίζονται οι προς ψήφιση νόμοι για το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο. Έτσι έχουμε ένα σύστημα (;) εκπαίδευσης που συνοδεύεται, πέραν της οικονομικής επιβάρυνσης των γονέων, από ΤΡΙΠΛΗ επιβάρυνση των παιδιών: Σχολείο- Φροντιστήρια-Ιδιαίτερα, που στο τέλος αναγκαστικά οδηγεί στην υπερκόπωση του μυαλού τους και στη μονόπλευρη αποστήθιση, αντί της δημιουργικής και κριτικής σκέψης. Ένα διαρκές έγκλημα που συντελείται στα παιδιά της Ελλάδος! Και μάλιστα στην καλύτερη και πιο αποδοτική για μάθηση ηλικία. Γιατί αλήθεια αρνούμαστε να διδαχθούμε από χώρες με αποδεδειγμένα επιτυχημένο εκπαιδευτικό σύστημα όπως η Φιλανδία? Το 1990 με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης οι παραδοσιακές αγορές της Φιλανδίας χάθηκαν, η ανεργία ανέβηκε στο 18,5% η οικονομία εισήλθε σε μεγάλη ύφεση με πτώση του ΑΕΠ κατά 13%. Μας θυμίζουν κάτι όλα αυτά;
Τότε όμως η Φιλανδία πήρε τη μεγάλη απόφαση (με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση του κοινοβουλίου της) να γυρίσει σελίδα και από κυρίως αγροτική χώρα να γίνει χώρα που βασίζεται στην επιστήμη την τεχνολογία και την καινοτομία. Πέτυχε να δημιουργήσει το ίσως καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Που βασίζεται σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ (και όχι κατ’ ευφημισμό) ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ. Σήμερα η Φιλανδία βρίσκεται στη πρώτη θέση σε όλο τον κόσμο όσον αφορά τις επιδόσεις των μαθητών της. Και η υψηλή τεχνολογία αποτελεί πλέον ένα από τους πυλώνες της φιλανδικής οικονομίας. Και η Ελλάδα… δυστυχώς η Ελλάδα έχει πέσει στην 42η θέση της κατάταξης στις επιδόσεις των μαθητών της .
Δεν θα ήταν λογικό με πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης να είχε επισκεφθεί μια διακομματική επιτροπή του ελληνικού κοινοβουλίου συνοδευόμενη από εκπροσώπους όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης την Φινλανδία και να πληροφορηθούν εκεί πως πέτυχαν να βγουν από τη κρίση, βάζοντας και τα θεμέλια για μια διαρκή βιώσιμη ανάπτυξη που δεν αφήνει τα καλύτερα μυαλά να ξενιτευτούν. Δεν θα έπρεπε να ήταν αυτό το πρώτο μέλημα μιας υπεύθυνης κυβέρνησης;
Αντίστοιχο με την Φιλανδία είναι το παράδειγμα του Ισραήλ, που την δεκαετία του 1980 πήρε και αυτό την απόφαση να στηρίξει μεγάλο μέρος της μελλοντικής οικονομικής του ευημερίας στη δημιουργία νεόφυτων επιχειρήσεων που θα βασίζονται στην επιστήμη και την καινοτομία. Με τη συμμετοχή των πανεπιστημίων του το πέτυχε. Σήμερα το Ισραήλ εξάγει ετησίως προϊόντα υψηλής τεχνολογίας αξίας 40 Δις Ευρώ! Για να φθάσουν σε αυτά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα Φιλανδία και Ισραήλ δαπανούν ετησίως 4% του ΑΕΠ στην έρευνα και την καινοτομία. Και η Ελλάδα, τι κάνει η Ελλάδα? Διαχρονικά, ανεξαρτήτως κρίσης, δαπανά για έρευνα και καινοτομία ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά του ΑΕΠ στην Ευρώπη, μόλις το 0,6%!
Άραγε τι θα αισθάνονταν οι αρχαίοι Έλληνες, τους οποίους τόσο συχνά επικαλούμαστε όταν θέλουμε να αισθανόμαστε περήφανοι, αν αντίκρυζαν την σημερινή Ελλάδα. Ασφαλώς χαρά που η Ελλάδα μετά από 2500 χρόνια εξακολουθεί να υπάρχει. Σίγουρα θαυμασμό γιατί έχουμε διατηρήσει τη γλώσσα και τα ιδανικά τους. Όμως ίσως απογοήτευση γατί η χώρα που γέννησε και ανέδειξε την επιστήμη δεν την αξιοποιεί στο μέγιστο για να χτίσει το μέλλον των παιδιών της.
Μήπως γιατί η Ελλάδα δεν διαθέτει αξιόλογους επιστήμονες και ιδρύματα? Ακριβώς το ΑΝΤΙΘΕΤΟ συμβαίνει. 3% των πλέον αναγνωρισμένων ανά των κόσμο επιστημόνων-ερευνητών είναι ελληνικής καταγωγής, παρόλο που ο Ελληνισμός αποτελεί λιγότερο από 0,2% του πληθυσμού της Γης!!! Αυτοί είναι και οι καλύτεροι πρεσβευτές της Ελλάδας, αυτοί αποτελούν την πραγματική (και όχι μόνο συνθηματολογική!) καθημερινή ζωντανή ΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ της Ελλάδας και του Ελληνισμού! Ένα ασύλληπτο πλεονέκτημα για τη χώρα μας που παραμένει ….. στα αζήτητα όπως φυσικά και τα καλύτερα της ιδρύματα όπως το ΙΤΕ.
Όταν 21 Νομπελίστες σε μια πρωτοφανή κίνηση - υπόμνημα προς τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς εξέφρασαν την Άνοιξη του 2012 την πλήρη εμπιστοσύνη τους στους Έλληνες επιστήμονες και στα Ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα και ζήτησαν την υποστήριξη τους, η πολιτεία το άφησε ανεκμετάλλευτο. Θα μπορούσαν ακόμα και στις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς να το χρησιμοποιήσουν για να δείξουν το δρόμο που είναι σε θέση και πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα. Στον σημερινό, σύγχρονο κόσμο όπου η Επιστήμη, η Έρευνα, η Τεχνολογία, η Καινοτομία είναι εκείνες που κρίνουν το οικονομικό μέλλον και την ευημερία μιας χώρας.
Μήπως λοιπόν αν γινόταν ένα Δημοψήφισμα θα έπρεπε να θέσει στην Ελληνική Κοινωνία ένα εντελώς διαφορετικό αλλά πραγματικά ουσιαστικό ερώτημα:
ΘΕΛΕΤΕ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΠΟΥ ΘΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ;
Νομίζω ότι τότε οι ¨Έλληνες ενωμένοι θα έδιναν τη σωστή απάντηση και θα άνοιγαν μια νέα δημιουργική σελίδα για την πατρίδα μας.
* Ο Γιάννης Παπαμαστοράκης είναι Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Κρήτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου